De European Sustainability Reporting Standards (ESRS) zijn een cruciaal onderdeel van de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) en hebben als doel duurzaamheidsrapportage binnen de EU te standaardiseren. Door zich aan de ESRS te houden, leveren organisaties consistente en uitgebreide inzichten over hun duurzaamheidsinspanningen. Lees meer in dit artikel over de verschillende soorten standaarden en hoe je CSRD-compliant kunt worden.
Wat zijn de ESRS?
De CSRD vereist dat organisaties rapporteren over een breed scala aan informatie gerelateerd aan duurzaamheids- en sociale kwesties. De ESRS vormen het raamwerk van deze richtlijn; het gestructureerde kader met normen en richtlijnen die bedrijven moeten volgen om aan de rapportagevereisten van de CSRD te voldoen. Ze zorgen ervoor dat alle organisaties op een consistente manier rapporteren over hun wereldwijde duurzaamheidspraktijken (op milieugebied, sociaal gebied en governance).
Het doel van deze gestandaardiseerde rapportage is transparantie en verantwoording, waardoor belanghebbenden geïnformeerde beslissingen kunnen nemen op basis van betrouwbare duurzaamheids- en sociale gegevens. De implementatie van de ESRS onder de CSRD verbetert dus significant de diepte en vergelijkbaarheid van duurzaamheidsrapportages, bevordert grotere bedrijfsverantwoordelijkheid en draagt bij aan de bredere milieu- en sociale doelstellingen van de EU.<br>
Alle ESRS uitgelegd
Er zijn drie verschillende types ESRS:
- cross-cutting normen
- sector specifieke normen
- actuele normen
Sectoroverschrijdende normen
Centraal in het ESRS-kader bevinden zich de twee sectoroverschrijdende standaarden: ESRS 1 en ESRS 2. Deze standaarden zijn verplicht en universeel voor alle bedrijven. Alle duurzaamheidszaken die door de sector-specifieke en thematische standaarden worden behandeld, moeten volgens ESRS 1 & 2 worden gerapporteerd.
ESRS 1: Algemene vereisten
Deze standaard beschrijft de fundamentele vereisten voor rapportage onder de CSRD. Het omvat de architectuur van de ESRS-normen, hoe te rapporteren, opmaakconventies en de algemene vereisten voor het voorbereiden en presenteren van informatie.
ESRS 2: Algemene openbaarmakingen
ESRS 2 geeft details over de openbaarmakingsvereisten over wat en hoe te rapporteren. De structuur die gevolgd moet worden voor alle duurzaamheidskwesties die gerapporteerd moeten worden, wordt geïntroduceerd: governance, strategie, impact, risico- en kansbeheer en metrieken en doelstellingen.
Sectorspecifieke normen
De sector-specifieke standaarden zijn nog niet gepubliceerd. Deze standaarden zullen verdere vergelijking tussen organisaties aanmoedigen en worden verwacht in juni 2026 live te gaan, zoals aangegeven op 28/08/2024. De laatste updates zijn hier te vinden. Deze standaarden zullen unieke impacten, risico's en kansen aanpakken die relevant zijn voor organisaties in bepaalde sectoren
De sector-specifieke standaarden zijn nog niet gepubliceerd. Deze standaarden zullen verdere vergelijking tussen organisaties aanmoedigen en worden verwacht in juni 2026 live te gaan, zoals aangegeven op 28/08/2024. De laatste updates zijn hier te vinden. Deze standaarden zullen unieke impacten, risico's en kansen aanpakken die relevant zijn voor organisaties in bepaalde sectoren.
In de tussentijd bereiden bedrijven zich voor door hun rapportages te baseren op de algemene ESRS-normen en andere relevante kaders (GRI, ISSB), evenals het analyseren van gepubliceerde rapporten van concurrenten.
Actuele normen
Het ESRS-raamwerk omvat tien thematische standaarden voor de drie ESG-categorieën: Milieu, Sociaal en Bestuur. De rapportageverplichtingen van een bedrijf met betrekking tot deze standaarden worden bepaald door middel van de dubbele materialiteitsanalyse(DMA).
Terug naar de olie- en gasbedrijven en de eerder genoemde potentiële milieueffecten. De onderwerpen waarover deze bedrijven mogelijk verplicht moeten rapporteren in de huidige milieu-ESRS thematische standaarden kunnen zijn ESRS E1 (Klimaatverandering), ESRS E2 (Vervuiling), ESRS E3 (Water en Mariene Bronnen), en ESRS E4 (Biodiversiteit en Ecosystemen). Deze normen pakken de genoemde impacten aan, terwijl de sector-specifieke normen die in ontwikkeling zijn meer gedetailleerde richtlijnen zullen bieden voor deze industriespecifieke kwesties.
Dubbele materialiteitsanalyse (DMA)
De DMA is een cruciale stap in het hele traject van de CSRD. Maar waarom wordt het dubbele materialiteit genoemd? Omdat twee perspectieven worden overwogen:
- een van binnen-naar-buiten (impact) perspectief: welk effect heeft het bedrijf op het milieu en de samenleving?
- een van buiten-naar-binnen (financieel) perspectief: welke ontwikkelingen kunnen invloed hebben op de financiële prestaties van het bedrijf?
Bijvoorbeeld, een productiebedrijf moet mogelijk zowel de impact op het milieu door plastic afval (van binnenuit) beoordelen als hoe externe factoren, zoals strengere regelgeving, de financiële prestaties kunnen beïnvloeden (van buitenaf).
Alleen onderwerpen die impact hebben en die de financiële prestaties beïnvloeden, moeten worden opgenomen in de rapportage. Deze focus op wat relevant is voor het bedrijf is een essentieel onderdeel van de CSRD en helpt bedrijven te voorkomen dat ze te nauw focussen op bepaalde irrelevante kwesties en andere belangrijke negeren.
De DMA vereist een uitgebreide beoordeling die begint met het identificeren van relevante onderwerpen met behulp van verschillende bronnen, waaronder de ESRS en andere kaders zoals de GRI en ISSB. Deze onderwerpen worden vervolgens geëvalueerd met behulp van meerdere parameters. Voor daadwerkelijke en negatieve impacten is materialiteit gebaseerd op de ernst van de impact, terwijl voor positieve impacten materialiteit is gebaseerd op de schaal en reikwijdte. Voor potentiële impacten omvat materialiteit ook de overweging van hun waarschijnlijkheid.
Voor elk onderwerp wordt een eindscore berekend, waarbij materialiteit wordt bepaald op basis van vooraf gedefinieerde waardes. Dit proces moet zowel interne als externe belanghebbenden betrekken om de impact van het bedrijf nauwkeurig te beoordelen over alle geïdentificeerde onderwerpen.
Het resultaat van de DMA wordt vaak gepresenteerd in een materialiteitsmatrix of diagram, zoals die hieronder van Decathlon 2022 Materiality Assessment, waardoor het gemakkelijk is om de materialiteit van elk onderwerp te vergelijken.
Vervolgstappen na je dubbele materialiteit analyse
Na de dubbele materialiteitsanalyse om de onderwerpen te identificeren waarover gerapporteerd moet worden, is de volgende stap naar CSRD-compliance de gap-anlayse. Deze stap gaat over het vergelijken van de huidige staat van je duurzame prestaties met de CSRD-vereisten. Zo kom je te weten wat je moet doen om compliant te worden.
Door deze 'gaten’ aan te wijzen, kan jouw organisatie de inspanningen prioriteren, middelen effectiever toewijzen en gerichte initiatieven ontwikkelen om deze lacunes te dichten. Dit helpt niet alleen je bedrijf om te voldoen aan de ESRS onder de CSRD, maar versterkt ook je algehele duurzaamheidsstrategie. Daarna moeten twee hoofdstappen worden ondernomen:
- Het opstellen van een stappenplan. Op basis van de gap analyse gaat deze stap over het vertalen van de 'gaten' naar een uitvoerbaar plan dat aansluit bij je bedrijfsprocessen en structuur zodat iedereen het gemakkelijk kan begrijpen
- Begin met de implementatie. Tijd om het plan in actie te zetten. Elk CSRD-team gebruikt deze routekaart om activiteiten te plannen en de voortgang over tijd te monitoren met alle vereiste stakeholders.
Er moeten data-processen worden opgezet zodat de rapportage consistent en verifieerbaar is door de jaren heen. Afhankelijk van de behoeften van je bedrijf kan CSRD-software worden geïntroduceerd. Een concept-CSRD-rapport wordt gemaakt en geverifieerd om te zorgen dat je klaar bent voor de audit het jaar voordat het openbare rapport uitkomt. Uiteindelijk publiceer je je CSRD-conforme rapport dat wordt geaudit, en dan herhaal je het proces elk jaar. CSRD-naleving is geen eenmalige zaak.
Of je nu het hele proces intern beheert of vertrouwt op de expertise en ervaring van externe consultants, de aanpak moet op maat gemaakt zijn om aan je specifieke behoeften te voldoen en te zorgen voor correcte naleving van de CSRD-vereisten.
Onze tip over de CSRD
Om over alle materiële onderwerpen voor CSRD-naleving te rapporteren, heb je inzichten en gegevens nodig van je organisatie en de toeleveringsketen om je duurzaamheidsambities en -strategie te ondersteunen.
En data verzamelen kost tijd, dus onze grootste tip is: laat de CSRD je niet overrompelen. Begin op tijd en bespaar jezelf last-minute werk en een hoop stress.
Moet je vanaf 2026 aan de CSRD voldoen? Begin dan in Q3/Q4 van 2024 zodat je ready bent om in 2025 alle data te verzamelen
Onze experts kunnen je begeleiden door de processen van dubbele materialiteit en gapanalyse en je ondersteunen tot aan de publicatie van je eerste CSRD-conforme rapport. We helpen onze klanten ook bij het berekenen van de koolstofvoetafdruk van hun bedrijf en het ontwikkelen van een uitgebreid langetermijnplan voor koolstoftransitie, zoals vereist door de CSRD.
Lees meer over hoe een LCA en Carbon Footprint je kunnen helpen bij het voldoen aan de CSRD: https://www.hhc.earth/knowledge-base/how-an-lca-and-carbon-footprint-help-you-with-the-csrd
Bron: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=OJ:L_202302772
