Carbon Accounting is een van de meest veelbelovende methoden geworden om klimaatverandering aan te pakken. Bedrijven zijn hierdoor in staat om hun milieu-impact transparant en nauwkeurig te communiceren, door de CO2-voetafdruk op verschillende niveaus te meten. Of het nu gaat om organisaties, individuen, evenementen of landen, via carbon accounting krijg je exact inzicht. Carbon accounting zorgt voor verantwoording door de bijdragen aan klimaatverandering te kwantificeren. Lees meer over carbon accounting in dit artikel.
Dit artikel over carbon accounting is waardevol voor bedrijven die een emissie-inventarisatie willen uitvoeren of hun processen willen verbeteren
voor het verzamelen, berekenen en rapporteren van data over broeikasgasemissies.
1.Wat is Carbon Accounting?
In feite verschilt carbon accounting niet zoveel van financiële accounting, maar in plaats van de fiscale gezondheid van een organisatie kwantificeert het de milieu-impact van de activiteiten. Wanneer een organisatie begint met carbon accounting, start je een proces van meten, kwantificeren en monitoren van de uitstoot van broeikasgassen die gepaard gaat met je activiteiten (over een specifieke periode).
Deze activiteiten kunnen variëren van productie tot dienstverlening en zelfs de organisatie van evenementen. In essentie is het doel van carbon accounting het beoordelen en beheren van de milieu-impact van activiteiten en het identificeren van mogelijkheden om de koolstofuitstoot te verminderen.
Je kunt niet managen wat je niet meet. En als je kunt managen, kun je verminderen! - luidt dan ook niet voor niets ons mantra.
Bij Carbon accounting bereken je de uitstoot van alle broeikasgassen, hieronder vallen: kooldioxide (CO2), methaan (CH4), distikstofoxide (N2O) en gefluoreerde gassen. Deze emissies worden uitgedrukt in een gestandaardiseerde eenheid, bekend als de CO2-equivalent (CO2e).
De uitkomst van zo een berekening is een getal en wordt de CO2 voetafdruk genoemd. Deze vertegenwoordigt de som van alle broeikasgassen die worden uitgestoten als gevolg van een activiteit, het hele bedrijf of zelfs een heel land. Het tijdsbestek van carbon accounting is vaak flexibel en kan helemaal zelf gekozen worden: 1 maand, 1 jaar, enz.
2. Waarom is carbon accounting belangrijk?
Het is je vast niet ontgaan, maar de wereld heeft te maken met enorme klimaat- en milieuproblemen. Steeds meer extreme weersomstandigheden zoals droogtes, overstromingen, stormen en hittegolven worden veroorzaakt door de toename van de uitstoot van broeikasgassen sinds de industriële revolutie. Het veranderende klimaat heeft niet alleen invloed op de natuur en ecosystemen, maar legt ook druk op onze samenleving als geheel. Een breed scala aan sociale gevolgen kan worden toegeschreven aan klimaatverandering, zoals onzekere voedselproductie, migratie, pandemieën, waterschaarste en zelfs sociale en politieke onrust
Menselijke activiteiten, zoals industrie, transport, landbouw en zelfs de ademhaling, dragen bij aan de uitstoot van deze beruchte broeikasgassen, die op hun beurt het broeikaseffect versnellen en het klimaat van onze planeet veranderen. Om klimaatverandering tegen te gaan, moeten we de uitstoot van broeikasgassen in de atmosfeer drastisch gaan verminderen.
Ons motto, "Je kunt alleen managen wat je kunt meten", benadrukt het belang van inzicht in de CO-uitstoot van je organisatie. Het nauwkeurig in kaart brengen van zowel de hoeveel uitstoot en welke activiteit daarvoor verantwoordelijk is is essentieel. Gewapend met deze gegevens kun je een strategie maken en de strijd aan gaan om de uitstoot zo klein mogelijk te houden.
Met Carbon accounting laat je de milieuprestaties van je bedrijf zien waardoor je iets doet tegen klimaatverandering. Bovendien stelt het investeerders, klanten, werknemers en overheden in staat om ook inzicht te hebben in jouw milieuprestaties. Als je al vroeg begint met carbon accounting zorg je ervoor dat jouw organisatie al voldoet aan de steeds veranderende overheidsregels. Daarnaast trekt het nieuwe klanten aan omdat het je op een geloofwaardige en transparante manier iets over je productie kan zeggen. En dat is interessant.
"Carbon accounting helpt je de klimaatcrisis te bestrijden en te voldoen aan strengere regels en voorschriften, en bovendien kun je er ook nog eens over opscheppen in de kroeg!" - Joost Walterbos, Co-founder
Dus even samengevat, carbon accounting helpt je bedrijf met de volgende zeven punten:
- Je CO2-voetafdruk begrijpen (scopes 1, 2 en 3).
- Ontdekken van de mogelijkheden om je bedrijf CO2-neutraal te maken.
- Het optimaliseren van je ESG-prestaties.
- Je aan te passen aan de snel veranderende regelgeving en rapportage-eisen.
- Te voldoen aan de wensen van investeerders met transparantie over jouw milieugegevens.
- Vooraan staan in de strijd tegen klimaatverandering.
- Betrouwbare - en op feiten gebaseerde - klimaatuitspraken te doen, zoals "Carbon Neutral" en "Net Zero".
Het berekenen van de uitstoot van broeikasgassen van je bedrijf is de eerste stap om je bedrijf toekomstbestendig te maken.
3. Hoe te voldoen aan regels, voorschriften en het akkoord van Parijs
Veel bedrijven kunnen te maken krijgen met steeds meer regelgeving over milieu-impact, vervuiling en emissies. Maar waarom worden regels strenger en wat kunnen we verwachten van de toekomst?
Eerst wat achtergrondinformatie. In 2015 hebben 196 landen op de VN-klimaatconferentie het Klimaatakkoord van Parijs aangenomen. Het doel van dit akkoord was om de opwarming van de aarde "onder de 2*C en bij voorkeur onder de 1,5*C" te houden. Alle landen spraken af om actie te ondernemen en plannen te formuleren om hun uitstoot van broeikasgassen te verminderen.
Helaas zijn we wereldwijd nog niet op koers om deze doelen te bereiken. Sterker nog, we zijn op weg om zelfs het minimumdoel om de opwarming van de aarde onder de 2°C te houden, niet te halen. We staan dus voor een grote uitdaging en dit vereist de collectieve inspanning van alle betrokkenen.
Bedrijven en industrieën hebben een essentiële rol om de klimaatdoelstellingen te behalen. Carbon accounting is heel belangrijk voor het kwantificeren van emissies en het ontwikkelen van reductiestrategieën. Hierdoor is carbon accounting het een zeer belangrijk instrument voor bedrijven om bij te dragen aan het Parijse Akkoord.
GHG-protocol en ISO 14064: de wereldwijde normen voor rapportage over koolstofemissies
Om te voorkomen dat er een 'wild west' ontstaat van methoden die worden gebruikt voor het rapporteren van koolstofuitstoot, zijn er wereldwijde richtlijnen geïntroduceerd. In deze context laten we je kennismaken met de twee meest algemeen erkende standaarden voor carbon accounting: het Greenhouse Gas Protocol (GHG Protocol) en ISO 14064.
Deze kaders vormen normen voor de boekhouding en rapportage van broeikasgasemissies en worden toegepast in verschillende sectoren, zoals overheden, bedrijven en NGO's. De kaders omvatten eisen voor het ontwerp, de ontwikkeling, het beheer, de rapportage en de verificatie van de broeikasgasinventaris van een organisatie.
De GHG Protocol Corporate Standard werd oorspronkelijk gepubliceerd in 2001. Het is ontwikkeld door samenwerking tussen het World Resources Institute (WRI) en de World Business Council for Sustainable Development (WBCSD). Het protocol is constant in ontwikkeling. Stakeholders en andere belanghebben worden veel betrokken bij overleggen om bijvoorbeeld de normen en richtlijnen te verbeteren en vernieuwen.
Verschil scope 1,2 en 3 emissies
De GHG Protocol Corporate Standard verdeelt de bron van CO2-uitstoot onder in drie scopes. Het is namelijk zo dat onder de nieuwe Europese Unie-regelgeving voor duurzaamheidsrapportage bedrijven verplicht zullen worden om een uitgebreide analyse van al hun scope 3-emissies te hebben.
Dus, wat zijn deze scopes precies, en waarom zouden bedrijven vooral scope 3 in de gaten moeten houden? In het volgende onderdeel gaan we in op de definitie van deze verschillende emissie categorieën en leggen we ook uit waarom je moet weten hoeveel je scope 3-uitstoot is.
Uitleg over emissie scopes
Scope1-emissies, ook wel ‘directe emissies' genoemd, zijn broeikasgasemissies van bronnen die direct onder de controle vallen of eigendom zijn van het bedrijf. Deze emissies zijn dus eigenlijk een direct gevolg van de activiteiten van het bedrijf. Dit kunnen onder meer emissies zijn door het verbranden van fossiele brandstoffen voor transport en generatoren of bijvoorbeeld gassen die vrijkomen bij het lozen van afvalwater. Scope 1 weer heeft vier categorieën: stationaire verbranding, mobiele verbranding, fugitieve emissies en procesemissies.
Scope2-emissies zijn 'indirecte emissies' of emissies die verband houden met het verbruik van door de organisatie aangekochte energie. Dit kan elektriciteit zijn die bijvoorbeeld wordt gebruikt voor de verwarming en koeling van kantoren. Deze emissies vormen een aparte categorie omdat deze emissies buiten de directe controle van de organisatie vallen, maar daar nog wel direct invloed op heeft.
Scope 3-emissies zijn emissies die het gevolg zijn van een breed scala aan activiteiten in de hele waardeketen, zowel upstream als downstream. Deze emissies vallen buiten de directe controle van de organisatie en zijn daarom het moeilijkst te meten en te verminderen. Dit zijn emissies die samenhangen met goederen en diensten die door het bedrijf worden ingekocht, afval dat wordt geproduceerd en bijvoorbeeld emissies die worden gegenereerd als gevolg van financiële investeringen van een bedrijf.
Een interessant gegeven is dat de meeste milieu-impact uiteindelijk wordt gemaakt in scope 3 - gemiddeld 90% van de broeikasgasemissies van een bedrijf! Dit benadrukt het belang van het rapporteren over scope 3-activiteiten. Scope 3-emissies hebben vaak een grotere impact omdat ze dus veel verschillende indirecte emissies vastleggen tijdens de levenscyclus van het product maar ook het gebruik door de klant. Kortom, scope 3 emissies zijn een cruciaal aandachtsgebied om duurzaamheid te verbeteren en de CO2-uitstoot te verminderen.
Het meten van scope 3-emissies stelt een bedrijf in staat om een holistisch overzicht te hebben van de totale milieueffecten en belangrijke aandachtsgebieden te identificeren.
Maar hoe kun je je impact van Scope 3 verminderen? <br>Een effectieve aanpak is het verminderen van het afval dat wordt gegenereerd door de eindgebruiker of het verlengen van de levensduur van het product. Ook kan al een flinke vermindering van CO2e worden bereikt in het ontwerpproces van het product. Overweeg ook te investeren in duurzame innovaties om je CO2-voetafdruk te verminderen.
4.Hoe begin je met Carbon Accounting?
Je hebt nu genoeg achtergrondinformatie over het doel van carbon accounting en waarom het zo belangrijk is. In het volgende gedeelte willen we je door een paar methoden loodsen om daadwerkelijk te beginnen met het berekenen van jouw CO2-voetafdruk.
Zoals eerder vermeld, is het oorspronkelijke doel van carbon accounting om de CO2-voetafdruk van je bedrijf te meten in alle scopes. Vervolgens zet je de uitkomsten om in de CO2-equivalenten (MT CO2e). CO2-equivalenten, afgekort als CO2e, is een standaardisatie van de opwarmingseffecten van de vele gassen die in de berekening zijn opgenomen, vergeleken met het opwarmingseffect van CO2. Methaan heeft bijvoorbeeld een opwarmingseffect dat 29,8 keer hoger is dan dat van CO2 over dezelfde periode, wat leidt tot een CO2e van 29,8 voor 1 kg uitgestoten methaan.
Lees meer in ons artikel: Stap-voor-stap handleiding + tips voor het berekenen van je CO2-voetafdruk
Of begin met leren in onze universiteit: Carbon Platform University
Drie methodes om je voetafdruk te berekenen
Er zijn een paar uitgangspunten voor het berekenen van de CO2-voetafdruk van je activiteit. In dit gedeelte introduceren we de ‘spend-based approach' de ‘activity based approach' 'hybrid approach':
De “spend based” methode
Deze benadering geeft slechts een grof beeld van hoeveel broeikasgassen een bedrijf produceert. Via deze methode wordt gekeken naar het geld dat wordt uitgegeven aan goederen of diensten. Vervolgens wordt berekend hoeveel CO2, of het equivalent daarvan, verbonden is aan elke euro die aan deze goederen wordt uitgegeven.
Ter verduidelijking een voorbeeld: een Nederlands adviesbureau koopt voor 10.000 euro aan nieuwe laptops van een bedrijf dat IT-materialen produceert in Shenzhen, China. Vervolgens wordt een gemiddelde hoeveelheid emissies toegeschreven aan elke euro die wordt uitgegeven aan IT-producten die in Shenzhen zijn geproduceerd. Laten we zeggen 621 kg CO2e voor elke 1.000 euro die wordt uitgegeven aan elektronica die in het Shenzhen-gebied is geproduceerd. Dit maakt de totale emissies voor de IT-benodigdheden van het bedrijf 621 x 10 = 6.210 kg CO2e.
Hoewel deze berekening snel kan worden uitgevoerd met weinig beschikbare gegevens, is het nadeel van deze benadering dat de resultaten niet specifiek genoeg zijn. De ‘spend based approach’ maakt gebruik van het wereldwijde gemiddelde aan broeikasgasemissies per bedrijfstak en vertaalt dit vervolgens naar jouw CO2-voetafdruk op basis van je uitgaven. Daarom zijn de uitkomsten gebaseerd op een wereldwijd gemiddelde en dus niet heel specifiek voor jou persoonlijke activiteiten.
Vandaar dat de ’spend based approach’ vaak niet meer dan een startpunt is voor een uiteindelijke, veel nauwkeurigere analyse. Voor een juiste strategie om de CO2-voetafdruk effectief te verminderen, hebben we meer specifieke gegevens nodig. Deze gegevens worden verstrekt via de ‘activity based approach’.
De ’activity based approach’
Deze benadering is een veel nauwkeurigere manier om de milieueffecten van een bedrijf te meten, in vergelijking met de ‘spend based approach’. In plaats van alleen te kijken naar hoeveel geld er wordt uitgegeven, verzamelt deze methode gegevens over de daadwerkelijke hoeveelheden specifieke producten of materialen die een bedrijf verwerft. Het kan bijvoorbeeld gaan om liters diesel, brandstof of kilogram staal.
Om de bijbehorende emissies van de gekochte materialen te berekenen, gebruiken we iets dat 'emissiefactoren' wordt genoemd. Deze factoren zijn afgeleid van wetenschappelijke studies en geven de milieueffecten van verschillende materialen weer. Dus in wezen houdt de ‘activity based approach' rekening met zowel wat een bedrijf koopt als de emissies die verbonden zijn aan die aankopen. Hierdoor is het een veel specifiekere manier voor het beoordelen van de milieueffecten.
Hoewel nauwkeuriger, kost de ‘activity based approach' veel tijd en vereist het een stuk meer expertise. Aan de andere kant stelt de ‘activity based approach’ je in staat om de bronnen van je CO2-emissies binnen je volledige productieketen te doorgronden. Hiermee kom je achter daadwerkelijke mogelijkheden om de CO2-uitstoot te verminderen. Met deze informatie kun je een goed doordachte strategie voor uitstootvermindering voor je bedrijf maken.
Een nadeel van de ‘activity based approach’ is dat het gegevens vereist van verschillende bronnen die niet altijd even goed beschikbaar zijn. Denk bijvoorbeeld aan gegevens van materialen die zijn gekocht bij andere bedrijven. Het kan zijn dat jouw leverancier niet alle gegevens heeft of wil delen. Dit kan problemen veroorzaken bij je exacte berekeningen van de CO2-voetafdruk.
De hybride methode
Laten we weer het voorbeeld nemen van het Nederlandse adviesbureau dat laptops kocht van de Chinese leverancier in Shenzhen. Dit Chinese bedrijf koopt chips, draden en schermen van fabrieken in de regio. Het heeft daarom mogelijk niet de gegevens direct beschikbaar van al deze materialen. Daarom moeten we met een alternatieve manier komen om toch de impact te berekenen. De ontbrekende gegevens kunnen worden aangevuld met gegevens die zijn afgeleid van de ‘spend based approach'. Het combineren van de ‘activity based’ en de ‘spend based' aanpak wordt de ‘hybrid approach’ genoemd. Deze manier van carbon accounting wordt vaak gebruikt en is zowel nauwkeurig als minder tijdsintensief.
Alsnog kan het berekenen van de emissies van je bedrijfsactiviteiten een behoorlijk uitdagende en tijdrovende taak zijn zonder de begeleiding van dure experts en een eenvoudig online hulpmiddel. Gelukkig heeft de wereld van vandaag hier iets voor bedacht. Het is nu namelijk veel gemakkelijker voor bedrijven om hun CO2-voetafdruk te berekenen met eenvoudige online software. Dit bespaart tijd en geld en is ook nog eens leuk om te doen!
5. Bereken je CO2-voetafdruk met behulp van Carbon Accounting-software
Wil je beginnen met carbon accounting? Er zijn verschillende tools op de markt om je hierbij te helpen. Hedgehog Company heeft een Carbon Dashboardgemaakt, een eenvoudig en toegankelijk hulpmiddel dat de CO2-voetafdruk van bedrijven beoordeelt en tegelijkertijd de ontwikkeling van je CO2-voetafdruk in de loop van de tijd volgt.
In dit Carbon Dashboard kun je beslissen of je je koolstofemissies per maand of per jaar wilt volgen. Bovendien kun je een persoonlijke database gebruiken waar alle emissiefactoren in staan. Hiermee kun je elke emissiebron in je keten opnemen met een uitzonderlijk hoog detailniveau vergeleken met andere CO2-berekeningsprogramma’s.
Bekijk het Business Carbon Platform hier.
6. Hoe kan ik mijn CO2-voetafdruk verminderen?
Als je eenmaal je CO2-voetafdruk hebt berekend, is het tijd om te bepalen hoe je je milieueffect kan minimaliseren. Maar waar begin je?
Uitstoot verminderen hoeft niet moeilijk te zijn. Er zijn tal van eenvoudig uit te voeren acties, die jij en je collega's vandaag al kunnen ondernemen.
We willen graag een paar van deze acties voor je opsommen!
Maar wil je ze alle 30 bekijken, klik dan hier!
Zo bespaar je al flink energie door:
- Gebruik programmeerbare thermostaten en onderhoud je HVAC-systemen voor efficiënte verwarming en koeling.
- Bevorder energiezuinig gedrag, zoals het uitschakelen van lichten en apparatuur als ze niet in gebruik zijn.
- Moedig werknemers aan om hun computers en andere apparaten aan het einde van de werkdag uit te schakelen.
En wat dacht je van het aanpakken van je afval? Begin bijvoorbeeld met recyclen!
- Stimuleer het gebruik van herbruikbare kopjes, borden en bestek in de bedrijfskeuken of cafetaria.
- Steun lokale en duurzame leveranciers en geef de voorkeur aan milieuvriendelijke producten.
- Moedig werknemers aan om herbruikbare tassen en bakjes mee te nemen voor lunches en snacks.
- Moedig medewerkers aan om herbruikbare waterflessen te gebruiken.
- Reduce your electronic waste by implementing a recycling system for your computers, printers, and other electronic devices.
En heb je als eens nagedacht over het veranderen van je transport- en woon-werkgedrag?
- Moedig werknemers aan om voor hun woon-werkverkeer gebruik te maken van het openbaar vervoer, te carpoolen of de fiets te pakken.
- Bied hybride of flexibele werkregelingen aan om de uitstoot van woon-werkverkeer te verminderen.
- Kies waar mogelijk voor videoconferenties of online vergaderingen in plaats van reizen voor zakelijke vergaderingen.
....en bovenal:
Betrek je medewerkers bij duurzaamheid en reductiemaatregelen door ze bijvoorbeeld scholing aan te bieden gericht op duurzaamheid. En begin een cultuur van duurzaamheid binnen je team en stel samen haalbare doelen!
