Momenteel zijn er (te) veel methoden om uit te kiezen wanneer je de milieu-voetafdruk van je product wilt meten. De overvloed aan verschillende methoden vraagt om een gelijk speelveld. Al in 2010 is de Europese Commissie begonnen met de ontwikkeling van een gestandaardiseerde methodologie voor het berekenen van de milieu-impact van zowel producten als organisaties. In dit artikel richten we ons op het beschrijven van de nieuwe gestandaardiseerde methode om de milieuprestaties van een product te meten: de Product Environmental Footprint, PEF.
What is the PEF-method?
De PEF-nethode (Product Environmental Footprint), gebaseerd op levenscyclusanalyse technieken (LCA), stelt richtlijnen op voor het kwantificeren en overbrengen van de milieu-impact van zowel producten als diensten. De PEF maakt deel uit van het"Single Market for Green Products Initiative", een initiatief van de Europese Commissie.
Door gebruik te maken van internationale normen, zoals ISO 14040/44, streeft PEF ernaar de milieu-impact in de hele toeleveringsketen van een product te beperken - van de winning van grondstoffen tot de afvalverwerking.
De PEF bevat gedetailleerde criteria voor het in kaart brengen van materiaalstromen, emissies en afvalstromen.
De bijhorende PEF-categorie regels beschrijven een algemeen overzicht van hoe dergelijke metingen moeten worden uitgevoerd, door alle stappen en regels te vermelden die nodig zijn om de juiste berekeningen te maken.
Naast de methodologie biedt de PEF ook een database. Deze database is ontwikkeld ter ondersteuning van de PEF-methode en fungeert als een nieuwe standaardmilieudatabase voor de EU-industrieën.
De PEF-methodologie bevindt zich momenteel nog in de 'overgangsfase', die eind 2024 afgerond moet zijn. En het is nog geen verplicht kader, maar sommige sectoren, zoals voeding of textiel, beginnen al verplichte aanpassingen aan te nemen om aan de PEF-normen te voldoen.
Verwacht wordt dat de Europese Commissie de details van PEF zal afronden tegen het einde van deze overgangsperiode, waarbij komende updates waarschijnlijk nieuwe deadlines en implementatiefasen zullen introduceren.
Wat is de rol van LCA in de PEF?
The Life Cycle Assessment (LCA) is the method that forms the basis of PEF. The reason is that LCA focuses on all life cycle stages of a product. Furthermore, it also identifies other important environmental indicators besides just CO2.
Het voordeel van de LCA-benadering is dat het product en de waardeketen holistisch worden bekeken, en dat mogelijke verschuiving van lasten naar andere fasen van de levenscyclus wordt vermeden. Een LCA kijkt naar productfasen zoals productie, transport, gebruik en het einde van de levenscyclus. Bovendien stelt het bedrijven in staat om "hotspots" te identificeren.
Deze hotspots zijn de elementen in de levenscyclus die het meest bijdragen aan de milieu-impact. Dit stelt bedrijven weer in staat om actief en bewust strategisch in te grijpen, bijvoorbeeld door het (her)ontwerp van hun producten, om ervoor te zorgen dat de hotspots worden verminderd.
Waar sommige methoden zich richten op één enkele milieu-indicator (CO2), houdt LCA rekening met verschillende andere relevante milieu-indicatoren. Ook dit voorkomt lastenverschuiving; wat misschien je koolstofvoetafdruk vermindert, kan bijvoorbeeld een grote impact hebben op het watergebruik.
Het flow-chart hieronder illustreert de verschillende fasen van een PEF-studie.
Wat is dan het verschil tussen LCA en PEF?
LCA vormt de basis van de PEF. Beide methoden zijn wetenschappelijk onderbouwd, leveren duidelijke kwantitatieve metingen van milieu-impact en houden rekening met de volledige levenscyclus van producten - van de winning van hulpbronnen tot emissies in lucht, water en bodem en de uitputting van hulpbronnen.
Maar het PEF hanteert strengere richtlijnen in vergelijking met standaard LCA-methodes, vanwege de unieke benadering en de gedetailleerde aard van de Product Environmental Footprint Category Rules (PEFCR).
En de PEF-methode, ondersteund door zijn gespecialiseerde database, maakt benchmarking mogelijk door producten binnen dezelfde groep te vergelijken. Hier zijn deze inzichten bruikbaar voor het evalueren van relatieve milieuprestaties.
Lees meer in ons artikel LCA, EPD en PEF: Wat zijn de verschillen? - Hedgehog Company (hhc.earth)
Wat zijn de PEF, Product Environmental Footprint, Category Rules (PEFCR's)?
Op basis van het PEF-kader worden specifieke richtlijnen opgesteld, die bekend staan als Product Environmental Footprint Category Rules (PEFCR's) om de consistentie, vergelijkbaarheid en betrouwbaarheid van milieu-data voor verschillende productgroepen of sectoren te verbeteren.
Deze regels, die worden ontwikkeld, gecontroleerd en periodiek bijgewerkt door het technisch secretariaat, bieden gestandaardiseerde procedures voor het meten en vergelijken van milieu-impact binnen een productcategorie.
Deze structuur biedt niet alleen steun, maar vereenvoudigt ook en vermindert de kosten die gepaard gaan met het uitvoeren van PEF-studies. En door deze regels zijn PEF-studies mogelijk die beter reproduceerbaar, vergelijkbaar en verifieerbaar zijn, als deze studies allemaal zijn uitgevoerd op basis van dezelfde PEFCR's.
De PEFCR's moeten worden bijgewerkt om marktontwikkelingen, nieuwe data en methodologische ontwikkelingen te weerspiegelen. Houd er dus rekening mee dat er momenteel meer PEFCR's worden ontwikkeld.
Voorbeelden van PEFCR's die al ontwikkeld zijn, zijn Voedingsmiddelen en Textiel.
En voor productcategorieën waarvoor nog geen PEFCR bestaat, kunnen organisaties de 'algemene' PEF-methode gebruiken als richtlijn om de LCA mee uit te voeren.
Take a look which specific PEFCRs are already existing, on this official website of the European Commission: https://green-business.ec.europa.eu/environmental-footprint-methods/pef-method_en
Wat betekent het PEF voor jouw organisatie?
Bedrijven kunnen de prestaties van hun product binnen hun sector of productcategorie eenvoudig benchmarken. Deze benchmark geeft een beter inzicht in hoe hun milieu-prestaties zijn in vergelijking met die van hun concurrenten.
Het benchmarken van je product is een sterke boost voor je reputatie. Duurzaamheid speelt een steeds belangrijkere rol voor consumenten bij het kopen van een product. Voor veel bedrijven dragen duurzame prestaties dan ook bij aan de bedrijfswaarden en -strategie.
Benchmarks voor productcategorieën en sectoren stimuleren ook productverbeteringen en hebben het potentieel om producten van de hele sector of productcategorie duurzamer te maken.
En de PEF stelt consumenten in staat om beter geïnformeerde aankoopbeslissingen te nemen, door de mogelijkheid om de prestaties van producten in dezelfde productcategorie te vergelijken. Producten hebben nu één uniform label - gebaseerd op dezelfde methode - wat één op één vergelijken mogelijk maakt.
Door PEF te integreren in je duurzaamheidsstrategie, stemmen organisaties zich niet alleen af op de Europese normen, maar vergroten ze ook hun geloofwaardigheid op de markt door hun betrokkenheid bij geverifieerde en transparante duurzaamheidsmethoden aan te tonen.
Hoe begin je met de PEF?
En hoe kun je beginnen? Allereerst zou je jezelf vertrouwd kunnen maken met de specifieke eisen en richtlijnen die gelden voor PEF-beoordelingen. Dit houdt in dat je de Product Environmental Footprint Category Rules (PEFCR's), die van toepassing zijn op jouw productcategorieën, moet begrijpen.
Een eerste stap is dus het uitvoeren van een uitgebreid onderzoek naar de productlijnen van je bedrijf, om te bepalen welke categorieën onder het toepassingsgebied van bestaande PEFCR's vallen.
En voor productcategorieën waarvoor nog geen PEFCR bestaat, gebruik je de 'algemene' PEF-methode als richtlijn om de LCA mee uit te voeren.
Vervolgens moet je alle relevante milieu-data over je producten verzamelen, waaronder data over de herkomst van grondstoffen, productieprocessen, productgebruik en verwijdering aan het einde van de levensduur.
Je kunt deze stap zelf zetten of je laten begeleiden door een duurzaamheidsadviseur of een expert in levenscyclusanalyses. Zij kunnen de nodige begeleiding bieden en ervoor zorgen dat de methodologie correct wordt toegepast.
Achtergrond
De oorsprong van de PEF-methode
Het doel van de EU was om een gemeenschappelijke manier te ontwikkelen om product-voetafdrukken te maken. Dit heeft geresulteerd in twee methoden; de product-milieu-voetafdruk (PEF) en de organisatie-milieu-voetafdruk (OEF), die samen onder de EU-milieu-voetafdruk-methoden (EF) vallen.
Ze zijn ontwikkeld op basis van bestaande en veelgebruikte methoden, normen en richtlijnen, zoals het International Life Cycle Reference Database Handbook, ISO 14040-44, ISO 14064, PAS 2050, WRI/WBCSD, GHG-protocol en andere.
Het uiteindelijke doel van het PEF
Momenteel zijn er (te) veel methoden om uit te kiezen als je de milieu-voetafdruk van je product wilt meten. Dit zorgt voor verwarring in de markt. De overvloed aan verschillende methoden en het toenemende belang van de milieu-voetafdruk vragen om een gelijk speelveld.
Methoden lopen over het algemeen op verschillende punten uiteen, of laten enkele methodologische keuzes open voor de gebruiker. Dit betekent dat het niet mogelijk is om de resultaten van metingen met verschillende methoden met elkaar te vergelijken.
Gelukkig pakt het PEF dit probleem aan. Want het uiteindelijke doel van het PEF is om een sterkere markt voor duurzame alternatieven te stimuleren en te zorgen voor transparante beoordelingen van milieu-impact. Het doel van deze milieu-voetafdrukmethode is om
"een gemeenschappelijke methodologische aanpak vast te stellen om de lidstaten en de particuliere sector in staat te stellen de milieuproducten, -diensten en -ondernemingen te beoordelen, weer te geven en te benchmarken op basis van een alomvattende beoordeling van de milieueffecten gedurende de levenscyclus" (JRC, 2012).
Dit moet bedrijven helpen hun milieuprestaties te berekenen op basis van betrouwbare, verifieerbare en vergelijkbare informatie en moet ervoor zorgen dat andere actoren zoals NGO's toegang hebben tot deze informatie.
