Digitaal productpaspoort in het kort
Wat is het digitale productpaspoort
- Het digitale productpaspoort (DPP) is een uniek productlabel waarmee iedere belanghebbende partij toegang heeft tot de productinformatie. Deze informatie omvat de volledige levenscyclus van een product, over de gehele value chain.
- Dit vergroot de transparantie en traceerbaarheid van producten voor alle stakeholders, en stimuleert zo circulariteit en duurzaam ontwerp.
- Het digitale productpaspoort is van toepassing op alle producten die op de Europese markt gebracht worden, zelfs als ze van buiten de EU komen. Uitgesloten sectoren zijn levensmiddelen, veevoer en farmaceutische producten.
- Degene die het product op de Europese markt brengt, is verantwoordelijk en moet ervoor zorgen dat er een paspoort bij het product beschikbaar is.
- Als deze partij niet uit Europa komt, verschuift de verantwoordelijkheid naar de winkelier of partij die het product in Europa op de markt brengt.
Wanneer worden digitale productpaspoorten verplicht
- Het DPP maakt deel uit van de Ecodesign for Sustainable Products Regulation (ESPR, die op 18 juli 2024 van kracht ging.
- De eerste categorieën producten die aan ESPR-eisen zullen moeten voldoen, zijn producten die veel grondstoffen en energie verbruiken: ijzer en staal, aluminium, textiel (kleding en schoeisel), meubilair (inclusief matrassen), banden, wasmiddelen, verf, smeermiddelen, chemicaliën, energiegerelateerde producten (inclusief nieuwe maatregelen en herzieningen van bestaande) en ICT-producten en andere elektronica.
- De eerste productgroepen waar in 2026, naar verwachting, de DPP-verordening gaat gelden zijn textiel en schoenen en batterijen.
- Tegen 2030 zal de meeste wetgeving voor alle relevante producten van kracht zijn.
EU's digitale productpaspoorten
Digitale productpaspoorten (DPP's) maken deel uit van de Ecodesign for Sustainable Products Regulation (ESPR). Het digitale productpaspoort is een bijzonder innovatief aspect van de ESPR en zal consumenten voorzien van de informatie die ze nodig hebben om duurzamere keuzes te maken.
Digitale productpaspoorten zijn unieke product-tags (bijv. een QR-code) waarmee elke belanghebbende partij toegang kan krijgen tot duurzaamheidsinformatie van het product, over de hele waardeketen. Dit geldt voor consumenten, importeurs of regelgevende instanties.
Digitale productpaspoorten zullen de transparantie van de waardeketens van producten verbeteren. Dit maakt het makkelijker voor de relevante autoriteiten om toezicht te houden en naleving van de regelgeving af te dwingen. Het stelt consumenten ook in staat om beter geïnformeerde keuzes te maken over hun aankopen.
Daarnaast verwacht de Europese Commissie dat de ESPR zal voorkomen dat er onjuiste duurzaamheidsinformatie van producenten en detailhandelaren wordt gedeeld. Dit staat bekend als greenwashing. Met de implementatie van de ESPR zal een bedrijf alle beweringen en claims over de milieuprestaties van hun product moeten onderbouwen met ondersteunend bewijs.
Welke informatie moet op het digitale productpaspoort staan?
Dit digitale productpaspoort zal informatie bevatten over de milieu-impact van het product, zoals de CO2-voetafdruk en de mogelijkeheden wat betreft hergebruik en recycling. Deze informatie zal consumenten helpen weloverwogen keuzes te maken en fabrikanten aanmoedigen producten op een duurzame manier te ontwerpen.
Welke informatie precies openbaar gemaakt moet worden, zal voor elke productgroep in zogenaamde Delegated Acts gespecificeerd worden. Maar de volgende informatie moet zeker worden opgenomen in het digitale productpaspoort:
- Informatie over duurzame prestaties
- Traceerbaarheid
- Verklaring van overeenstemming
- Technische documentatie
- Gebruikershandleidingen
- Informatie over de fabrikant, importeur of gemachtigde.
De informatie zal worden opgeslagen in een door de Commissie ingesteld register en inzichtelijk zijn via een "data carrier" op het product, de verpakking of de documentatie.
De informatie in het paspoort is niet statisch en wordt voortdurend bijgewerkt. In de toeleveringsketen kunnen andere partijen - leverancier, consument en daarna degenen die repareren of recyclen - ook data aan het paspoort toevoegen.
Context: Ecodesign for Sustainable Products Regulation
Op 30 maart 2022 heeft de Europese Commissie een nieuwe verordening voorgesteld die als doel had een algemeen kader vast te stellen voor eisen rondom ecodesign voor duurzame producten. De voorgestelde verordening vervangt de bestaande regels, die vooral gericht waren op energiegerelateerde producten.
Het doel van de nieuwe wetgeving is om alle producten op de interne markt milieuvriendelijker te maken door ze duurzamer, herbruikbaar, repareerbaar, upgradebaar en recyclebaar te maken.
Naast het digitale productpaspoort bevat de voorgestelde wet ook regels voor groene overheids-aanbestedingen. Dit betekent dat overheidsinstanties zullen worden aangemoedigd om bij hun aankoopbeslissingen voorrang te geven aan duurzame producten. De wetgeving wil ook de vernietiging van onverkochte goederen voorkomen door dit deels te verbieden.
Over het algemeen is de voorgestelde wetgeving een stap in de richting van een duurzamere toekomst. Het introduceert nieuwe regels die zullen helpen om de milieu-impact van producten te verminderen en moedigt fabrikanten aan om producten te ontwerpen met duurzaamheid in gedachten.
Lees meer in ons artikel Ecodesign for Sustainable Products Regulation (ESPR): context, consequenties en hoe te voldoen - Hedgehog Company (hhc.earth)
Welke productsectoren zijn de eerste voor de ESPR
Het digitale productpaspoort is in eerste instantie gericht op de productsectoren consumentenelektronica, batterijen en textiel. Voor de meeste van deze sectoren bestaan al kaders voor milieuregelgeving. Het is de bedoeling dat het ESPR samenwerkt met de huidige relevante wetgeving.
Het digitale productpaspoort zal worden geïmplementeerd in bedrijven van alle groottes. Van grote bedrijven tot MKB's, van B2B- tot B2C-bedrijven.
Dit schept duidelijke verwachtingen en volledige transparantie voor alle actoren in de toeleveringsketen. Maar dit kan ook extra druk leggen op het mkb en de uitvoering van de wet vertragen. Als alternatief overweegt de Europese Commissie om de DPP's eerst op grote bedrijven toe te passen, en pas later op het mkb.
Voorbereiden op jouw digitale productpaspoort
Bedrijven kunnen al verschillende stappen nemen om zich voor te bereiden op het komende digitale productpaspoort.
- Als eerste kun je beginnen met het verzamelen en organiseren van informatie over je producten, inclusief details over hun samenstelling, energie-efficiëntie en vooral hun impact op het milieu. Deze inzichten vormen uiteindelijk de inhoud van je digitale productpaspoort.
Dit proces vereist nauwe samenwerking tussen verschillende teams binnen het bedrijf, waaronder productontwerp, engineering en duurzaamheid. Het kan nuttig zijn om ondersteuning te krijgen van LCA-consultants.
- Je kunt beginnen met het verkennen van verschillende digitale platforms en technologieën die je kunnen helpen bij het beheren van digitale productpaspoorten. Je kunt tools zoals blockchain en Internet of Things (IoT)-sensoren gebruiken om de nauwkeurigheid en transparantie van deze gegevens te garanderen.
Daarnaast kun je samenwerken met brancheverenigingen en standaardiserende organisaties om ervoor te zorgen dat productinformatie consistent is en compatibel met aankomende wettelijke vereisten.
- Een andere belangrijke stap is om in gesprek te gaan met klanten en andere stakeholders, om inzicht te krijgen in hun verwachtingen en prioriteiten op het gebied van duurzaamheid en transparantie.
Dit kan je helpen om je productinformatie en communicatiestrategieën hierop af te stemmen. Je kunt deze feedback ook gebruiken om gebieden voor verbetering en innovatie in je producten te identificeren.
- En je kunt investeren in training en opleiding van je medewerkers, om interne expertise op te bouwen op het gebied van digitale productpaspoorten en andere duurzaamheidsonderwerpen.
Dit zorgt ervoor dat alle teamleden de kennis en vaardigheden hebben die nodig zijn om digitale productpaspoorten effectief te implementeren en te beheren.
Door deze stappen proactief te nemen, kun je je succesvol positioneren in een snel veranderend regelgevings- en marktlandschap dat gericht is op duurzaamheid en transparantie.
