Terug naar nieuws
Terug naar de kennisbank

Duurzaam je aantekeningen maken? Voor- en nadelen van verschillende methoden

Schrijven op papier of digitaal; welke notitiemethode is het meest duurzaam? We gaan deze vraag via een vergelijkende LCA-studie beantwoorden.

Tegenwoordig is het minder gebruikelijk om mensen met de hand aantekeningen te zien maken. Bij Hedgehog Company maken we onze notities voornamelijk digitaal. Maar schrijven met de hand heeft waardevolle voordelen, waaronder verbetering van het geheugen, verhoogde creativiteit en ontspanning. Echter, vanwege de milieu-impact van papiergebruik, wijzen sommige mensen het snel af als methode voor het maken van notities. Op ons kantoor hebben we uitgebreid geëxperimenteerd met papieralternatieven die als duurzamer worden gepromoot. Voor dit artikel hebben we de impact van enkele van die alternatieven nader bekeken, om de meest duurzame optie te vinden. 

Welke methode voor het maken van notities zal het verschil maken? 

Voor deze diepgaande analyse vergelijken we twee methoden voor het maken van notities met behulp van een levenscyclusanalyse (LCA). Eerst de tijdloze combinatie van pen en papier. Voor deze beoordeling gebruikten we een gewoon notitieboekje met een zachte kaft en enkele balpennen. De tweede was een modernere kijk op de eeuwenoude klassieker: een whiteboard-notitieboek met uitwisbare pagina's en niet-permanente marker. 

Zodra we de milieu-impact berekenen, zal deze worden vergeleken met de impact van andere producten, om de impact in perspectief te plaatsen. Voor die vergelijking zullen de klimaatveranderingsimpacts worden vergeleken met een reMarkable,een tablet die specifiek wordt gepromoot als een digitaal apparaat voor het maken van notities dat aanvoelt als papier. 

Zo ziet de reMarkable eruit
Dit is de reMarkable

Tot slot zullen we die CO2-impact ook vergelijken met die van een iPad. Uiteindelijk moet dit ons een duidelijk beeld geven van de impact van elke methode. 

Hoe benaderen we deze beoordeling?

Om de milieu-impact te vergelijken, zullen we een levenscyclusanalyse gebruiken volgens de methode aanbevolen door de Europese Commissie: de Product Environmental Footprint (PEF). Om deze methode te gebruiken, moeten we verschillende variabelen verduidelijken.

- Scope: Voordat we beginnen, laten we de scope van onze beoordeling definiëren. De scope bepaalt welke fasen van de levenscyclus van een product zijn inbegrepen in onze berekeningen. Voor het meest complete beeld zullen we een cradle-to-grave scope gebruiken. Deze scope omvat productie, distributie, gebruik en einde levensduur van een product.

- Functionele eenheid: De functionele eenheid dient als prestatiemaatstaf voor het product. Het wordt gebruikt om de impact van een product voor een specifieke toepassing te communiceren. Voor deze LCA is de functionele eenheid "zes jaar licht en consequent aantekeningen maken" (250 woorden/dag)2. Zes jaar is gebaseerd op het referentieproduct, dat in dit geval het reMarkable tablet is, dat een gemiddelde levensduur van zes jaar kan hebben.

- Impactcategorieën: dit zijn de aspecten van het milieu die worden beïnvloed door onze producten. De PEF heeft in totaal 16 impactcategorieën. Om onze beoordeling beknopt en relevant te houden, zullen we ons concentreren op sleutelimpacts: klimaatverandering, ecotoxiciteit, landgebruik, gebruik van fossiele hulpbronnen en watergebruik.

Waar komt de milieu-impact vandaan?

Met behulp van openbaar beschikbare data hebben we digitale tweelingen van onze producten voor het maken van notities gecreëerd om hun impacts te vergelijken. Een digitale tweeling is een model waarin alle fases van de levenscyclus van het product gesimuleerd kunnen worden. Laten we de resultaten doornemen met behulp van een relatief impactcijfer. De figuur hieronder toont het product met de hoogste impact op 100% voor elke impactcategorie. Producten met een lagere impact worden getoond als een percentage van de hoogste impact.

Een grafiek met de relatieve milieueffecten van drie methoden.
Figuur 1: Relatieve milieu effecten van drie notitiemethoden

Onmiddellijk kan worden vastgesteld dat het papieren notitieboek een grotere impact heeft op alle categorieën, behalve op het waterverbruik. Omdat in de gebruiksfase van het herbruikbare whiteboard-notitieboek de pagina's moeten worden schoongemaakt met een schoonmaakmiddel, wordt er vrij veel water gebruikt als gevolg hiervan 3. 

We hebben het notitieboekje gemodelleerd met twee reinigingsscenario's: één met alleen reinigingsmiddel en een ander met alleen kraanwater. Hoewel reinigingsmiddel effectiever is bij het reinigen van de pagina's, vermindert het gebruik van kraanwater de algehele impact van het notitieboekje aanzienlijk. Het daadwerkelijke gebruiksscenario kan een mix van beide zijn, verschillend per persoon. Al met al toont onze beoordeling aan dat het whiteboard-notitieboekje beter presteert.

Wat is de klimaat-impact van de verschillende methoden?

Over het algemeen verschilt de impact van de twee analoge methoden voor het maken van notities een beetje. Echter, dit verschil wordt veel minder uitgesproken wanneer we het vergelijken met elektronische methoden voor het maken van notities. Dit is te zien in de volgende figuur, die de CO2eq-impacts van de twee methoden voor het maken van notities toont, samen met de impact van een reMarkable tablet en een iPad. Dit wordt getoond per levenscyclusfase.

Net als bij papier heeft de reMarkable hoge impacts in de productiefase, hoewel de intensiteit veel hoger is. Het stroomverbruik van een gemiddelde laptop die op ons kantoor wordt gebruikt is ongeveer 30W. Vergeleken met onze laptop gebruikt de reMarkable veel minder elektriciteit, wat resulteert in veel lagere emissies in de gebruiksfase.

Een grafiek met de gevolgen van vier notitiemethoden voor de klimaatverandering (uitgedrukt in kg CO2-eq).

Figuur 2 Klimaat-simpacts van vier methoden voor het maken van notities (uitgedrukt in kg CO2-eq)

Hoe je gedrag de impact kan beïnvloeden

Al met al, wat kunnen we uit deze analyses halen? Hoeveel papier je ook bespaart, als je een elektronisch apparaat koopt, zullen de milieu-impacts aanzienlijk zijn. Bovendien draagt de manier waarop je aantekeningen maakt ook bij aan je totale impact. 

Als je minder vaak aantekeningen maakt, is de methode met de lagere productie-impact het beste; in dit geval is dat het whiteboard-notitieboekje. Maar als je veel meer schrijft, zullen de milieu-impacts van de reiniger en de extra inkt die nodig is je impact verhogen. Dan kan het zinvoller zijn om papier of een apparaat dat je al hebt te gebruiken. 

Om te zien hoeveel je moet schrijven om dit omslagpunt te bereiken, hebben we beoordeeld hoeveel je moet schrijven om een break-even punt voor de klimaat-simpact te bereiken. Met de hier berekende impact zou dit break-even allocatiepunt worden bereikt met een reMarkable, wanneer de gebruiker meer dan 10 pagina's of 2500 woorden per dag schrijft. Dit gaat ervan uit dat de tablet alleen wordt gebruikt voor schrijven. Als het apparaat ook wordt gebruikt als e-reader, kunnen de vermeden emissies van het produceren van een boek ook worden overwogen. 

Hoe zit het met mijn laptop?

Zoals aan het begin vermeld, overwegen de meeste mensen snel om aantekeningen te maken op een laptop. Dus nu we de impacts van het maken van aantekeningen op papier kennen, hoe verhoudt een laptop zich? In de figuur hieronder zie je een vergelijking tussen de twee analoge methoden en twee scenario's.

De scenario's tonen de impact van de gebruiksfase van laptops die ofwel Nederlandse windelektriciteit gebruiken of laptops die de gemiddelde Nederlandse grijze elektriciteitsmix gebruiken. De figuur toont dat het gebruik van wat je hebt je CO2-voetafdruk kan verminderen. Het benadrukt echter ook hoe essentieel het is voor ons om over te schakelen op hernieuwbare elektriciteit.

Een grafiek met de gevolgen voor klimaatverandering van de notitiemethoden in vergelijking met laptops (uitgedrukt in kg CO2-eq).
Figuur 3 Klimaat-impact van de methoden voor het maken van notities vergeleken met laptops (uitgedrukt in kg CO2-eq)

Een laatste aanvulling

Zoals bij de meeste milieuvergelijkingen, moet de R-ladder worden meegewogen en hoe meer extra productie kan worden vermeden, bijvoorbeeld door eco-design of het niet kopen van een nieuw item, hoe beter de milieu-impact.

Als je al iets hebt om aantekeningen mee te maken, of dat nu een laptop, reMarkable of whiteboard-notitieboekje is, het gebruiken van die methode zal de meest duurzame optie zijn. Als je echt veel papier gebruikt, kan een reMarkable de manier zijn om emissies te besparen. En als je iets als een reMarkable gebruikt voor het lezen van boeken, zul je het koolstof break-even punt nog sneller bereiken. 

Uiteindelijk tonen de resultaten aan dat de milieu-impact van methoden voor het maken van aantekeningen echt afhangt van hoe je elk product gebruikt. Probeer je meer bewust te zijn van de milieu-impact van je acties? Probeer te zien hoe je de middelen om je heen gebruikt, niet alleen het papier maar alle andere middelen ook. Immers, je kunt niet beheren wat je niet meet. 

Footnotes

1 reMarkable en Apple hebben afzonderlijke beoordelingen uitgevoerd waarmee we de onze kunnen vergelijken:

https://remarkable.com/blog/being-honest-about-emissions

https://www.apple.com/environment/pdf/products/ipad/iPad_PER_Oct2022.pdf

2 Binnen de zes gebruiksjaren modelleren we de twee notitieboekjes als volgt:

  • Papieren notitieboekjes: Om 250 woorden per dag te schrijven, hebben we berekend dat we 36 A5 notitieboekjes nodig hebben. Voor de eenvoud hebben we gekozen voor notitieboekjes met lijntjes en een dunne kartonnen kaft. De benodigde pennen zijn ook meegenomen. Omdat het gebruik van pennen iets moeilijker is, hebben we de combinatie van pen en papier gemodelleerd met een pak van 20 Bic Crystal pennen. We beschouwden deze twee producten als een pakket en modelleerden ze dus in de productiefase.
  • Whiteboard-notitieboekje: We hebben het whiteboard boek gemodelleerd met 20 pagina's en twee niet-permanente pennen. In plaats van de aanschaf van pennen te modelleren, hebben we een navul-station toegevoegd dat Staedtler aanbiedt, zodat gebruikers hun pennen kunnen navullen. Om de pagina's schoon te maken, voegden we ook een schoonmaakmiddel en doekje toe die vaak standaard worden meegeleverd bij de aankoop van herbruikbare notitieboeken. Omdat de pen, het notitieboek, de reiniger en het schoonmaakdoekje in een pakket worden verwacht, hebben we ze in de productiefase gemodelleerd. Het navul-station en de extra reiniger werden gemodelleerd in de gebruiksfase.

3 Gedurende de zes jaar dat het whiteboard-notitieboekje werd gebruikt, schatten we dat er 750 ml schoonmaakmiddel zou worden gebruikt.

Wil je meer weten over LCA's?
Ga naar onze LCA-paginaGa naar onze LCA-paginaGa naar onze LCA-paginaGa naar onze LCA-pagina
Dit artikel is geschreven door:
Joël
Joël
Junior Expert Duurzaamheid
Stuur e-mailLinkedInBoek een vergadering
Dankjewel! Je bericht is ontvangen!
Oeps! Er ging iets mis bij het verzenden van het formulier.