We hebben een vergelijkende levenscyclusanalyse (LCA) uitgevoerd van een echte en een kunstmatige Monstera Deliciosa plant. Beide komen vaak voor in Nederlandse huishoudens. We deden dit door te kijken naar verschillende LCA stadia.
(Groene) Monstera Deliciosa plant
Een vergelijkende LCA kan u helpen bij het maken van allerlei keuzes. Wilt u bijvoorbeeld meer groen in huis halen? Dan is een Monstera Deliciosa wellicht iets voor u. Deze plant, ook wel bekend als de Zwitserse kaasplant vanwege de kenmerkende gaten in de bladeren, is razend populair. Dit komt door zijn opvallende uiterlijk en eenvoudige verzorging. Als je geen groene vingers hebt, is de plastic versie misschien iets voor jou. Maar wat als je je zorgen maakt over de impact van je plantenkeuze op het milieu?
Milieueffecten van een kunstmatige en een namaak kamerplant
Om de milieueffecten van echte en kunstplanten te vergelijken, worden verschillende LCA-fasen in aanmerking genomen. Stadia zoals productie, verpakking, vervoer, gebruik van potten en grond en de levensduur van het product worden geëvalueerd. Ook het afval dat bij het gebruik van de plant ontstaat (zoals het weggooien van de plastic pot waarin de plant wordt vervoerd) en de hoeveelheid materiaal en energie die nodig is, worden in deze studie meegenomen.
In deze vergelijkende LCA werden de beschreven scenario's met elkaar vergeleken aan de hand van 16 impactcategorieën zoals aangegeven in de Environmental Footprint-methode (EF). Bekijk voor meer informatie over LCA onze Beginnersgids.
Kunstmatige Monstera vs echte Monstera
De echte Monstera plant wordt gekweekt in een verwarmde kas, waar de temperatuur tussen de 21 en 28 graden Celsius wordt gehouden. De plant kan worden gekweekt uit een zaadje dat afkomstig moet zijn uit bijvoorbeeld Midden-Amerika. Eerst wordt het zaad opgekweekt en vervolgens groeit de Monstera minimaal 1 jaar tot een lengte van ongeveer 90 cm. De Monstera kan dan direct bij de kweker gekocht worden in een plastic kweekpot.
Levensduur van de planten
Bij u thuis wordt de Monstera in een keramische pot (met gaten) geplaatst, en de plastic pot wordt weggegooid. Binnenplanten leven gemiddeld drie tot vijf jaar. In dit scenario wordt aangenomen dat de plant goed wordt verzorgd en dus vijf jaar leeft. De gebruiksfase in dit scenario bestaat uit het weggooien van de plastic pot, het vervangen door een keramische pot, aarde en water. De levensduur van de keramische pot wordt geschat op 50 jaar.
Het kunstmatige Monstera wordt in China gemaakt en bestaat uit verschillende soorten plastic. Verder worden beton voor het gewicht en staaldraad gebruikt. Hij is negentig cm hoog en weegt ongeveer 1,8 kilogram. De plant wordt verkocht bij een winkel in Nederland en bij aankomst wordt de plant, inclusief de plastic pot, in een sierpot of mand geplaatst. De levensduur kan zo lang zijn als de eigenaar de plant in zijn huishouden wil hebben.
Het is moeilijk te zeggen hoe lang dit zal duren, of wat er doorgaans met de plant gebeurt als de eigenaar besluit er vanaf te stappen. Het blijkt dat mensen de neiging hebben om dezelfde inrichting ongeveer 5 tot 10 jaar aan te houden. Daarom wordt de levensduur van de kunstmatige Monstera geschat op 10 jaar, waarna we aannemen dat de eigenaar een andere plant wil.
Resultaten: plastic planten zijn slecht voor klimaatverandering
Dus welke plant scoort slechter? Als je uitgaat van een gebruiksfase van 5 jaar, is het de plastic monstera. Onderstaande grafiek toont de resultaten voor CO2. De plastic plant heeft een impact die bijna twee keer zo slecht is als zijn natuurlijke look-a-like.
Er zijn echter nog andere milieueffecten waarmee rekening moet worden gehouden. Als je de resultaten van dit LCA-voorbeeld vergelijkt, zie je dat voor sommige impactcategorieën (bv. afbraak van de ozonlaag en waterverbruik) de Monstera plant een grotere impact heeft dan de kunstmatige Monstera plant. In ons scenario gaan we ervan uit dat de kunstplant na 5 jaar wordt weggegooid, maar in werkelijkheid kan hij gemakkelijk 10 jaar meegaan. En als je je plant niet meer mooi vindt, kun je hem beter naar een kringloopwinkel brengen of aan iemand anders geven. Zo wordt de totale levensduur verlengd.
In het algemeen is het goed om de levensduur te verlengen, zowel van de natuurlijke als van de plastic variant van de Monstera. Om dit aan te tonen hebben we ook gekeken naar de levenscyclus als het lukt om een Monstera plant langer dan vijf jaar in leven te houden. We hebben in dit geval alleen de hoeveelheid CO2-equivalent vergeleken. Je ziet dat een echte plant na productie en transport niet veel extra impact heeft. Hetzelfde zien we bij de kunstmatige Monstera plant, als je die langere tijd gebruikt; de hoeveelheid CO2 per gebruiksjaar zal afnemen. Daarom is het beter om beide planten, echt of kunstmatig, voor een langere periode te gebruiken.
LCA-berekeningen van de echte Monstera
De echte Monstera wordt gekweekt uit een zaadje uit Zuid-Amerika. Uit onderstaande figuur blijkt duidelijk dat voor een echte Monstera het vervoer de grootste impact heeft op bijna elke impactcategorie. Daarom kunnen we concluderen dat duurzamer vervoer (bv. verscheping in vergelijking met vliegen) de impact zal verminderen.
Als antwoord daarop hebben wij een scenario ontwikkeld waarbij Monstera-planten niet uit zaden maar uit stekken van één of meer generaties Monstera worden geteeld. Het effect blijkt uit de hoeveelheid CO2-equivalent die zou worden uitgestoten. Eén keer stekken levert al een veel lagere CO2-uitstoot op, omdat er minder vliegkilometers nodig zijn.
Verder kun je kijken naar de gebruiksfase van de Monstera, waar planteneigenaren invloed hebben met de keuzes die ze maken. In onderstaande figuur is te zien dat de grootste impact in de gebruiksfase wordt veroorzaakt door het weggooien van de kweekpot en het gebruik van een keramische sierpot.
Het geldt dat hoe langer je de kweekpot of sierpot gebruikt, hoe lager de uiteindelijke jaarlijkse impact zal zijn. Je kunt teeltpotten thuis hergebruiken voor andere planten. In sommige gevallen kun je de teeltpot ook terugbrengen naar een tuincentrum of kwekerij. Dit zijn allemaal mogelijkheden om de levensduur van een plastic kweekpot te verlengen. Daarnaast kun je overwegen een ander soort sierpot te gebruiken die hetzelfde doel dient en net zo lang meegaat, zoals eentje van gerecycled plastic.
LCA-berekeningen van de kunstmatige monstera
Wat de kunstmatige Monstera planten betreft, zien we dat de productiefase van de kunstmatige plant het grootste aandeel heeft in de milieu-impact van het product. PEVA heeft de grootste impact. PEVA is een soort plastic dat vaak wordt gebruikt bij de productie van kunstplanten. Om de impact te verminderen zou men kunnen overwegen een ander soort plastic te gebruiken met een lagere milieu-impact. PEVA is echter al een milieuvriendelijker alternatief voor bijvoorbeeld PVC.
Sommige kunstplanten gebruiken zijde of ander textiel om de look van een plant na te bootsen. Het milieueffect van deze alternatieven is in dit LCA-voorbeeld niet vergeleken.
Conclusie
Uit deze vergelijkende levenscyclusanalyse leren we dat het belangrijk is te beseffen dat het effect van een product niet alleen wordt bepaald door de productiemethoden. De manier waarop het wordt gebruikt en uiteindelijk wordt weggegooid is ook cruciaal. Als je een echte plant koopt, maar deze verwaarloost en na een paar maanden moet weggooien, kan de impact van dit gedrag groter zijn dan die van een goed onderhouden kunstplant. Een kunstplant kan gemakkelijk tien of zelfs twintig jaar meegaan.
In het algemeen is het belangrijk om bij het maken van productkeuzes niet alleen rekening te houden met de directe gevolgen, maar ook met de indirecte gevolgen van factoren als vervoer, gebruik en afvalverwerking. Zo kunt je een weloverwogen beslissing nemen door rekening te houden met alle betrokken factoren. En een plant kopen die er niet alleen goed uitziet voor je interieur, maar ook voor het milieu.
