Onze stagiair Gabriel Mestres Sanna stelde zichzelf de vraag: wat is de impact op het milieu als je zelf een pizza maakt of een pizza bestelt bij je favoriete Italiaanse pizzeria? Hij voerde een vergelijkende LCA-studie uit om het antwoord te vinden. Lees er alles over in het onderstaande artikel.
Een paar jaar geleden, tijdens de lockdown, begonnen veel mensen thuis brood en pizza's te bakken. In Spanje, waar ik vandaan kom, is de consumptie van tarwe en bloem in die tijd meer dan verdubbeld. Sommige mensen hebben zich tot ware pizza-bakkers ontwikkeld (zoals mijn vriend Lucas), en anderen bestellen nu hun pizza's weer bij hun favoriete pizzeria. Voor dit artikel hebben we gekeken naar de impact van het bestellen van een basispizza prosciutto of het zelf thuis maken. Wat is de meest duurzame optie?
Opmerking: waar je kg CO2 leest, bedoelen we kg CO2-equivalent. Dit is de gestandaardiseerde eenheid om hoeveelheden broeikasgassen te meten.
Welke manier om een pizza te bakken gaat het verschil maken?
Voor dit artikel vergelijken we twee manieren om pizza's te bakken met behulp van een levenscyclusanalyse (LCA). Eerst berekenen we de impact van de ingrediënten en hun transport vanuit Italië. Voor deze beoordeling hebben we gekozen om te kijken naar een pizza met prosciutto als topping bovenop een basis pizza margarita, gemaakt met mozzarella fior di latte en de tomaten San Marzano. Als we een pizza maken, doen we dat met de juiste ingrediënten. Daarom kiezen we ook voor een volledig zelfgemaakte pizza; we hebben het niet over een diepvries pizza uit de supermarkt.
Zodra we de milieu-impact van de ingrediënten hebben berekend, gaan we de impact berekenen voor zowel het zelf thuis maken als het bestellen van de pizza in een restaurant (met een houtoven en bezorging door Thuizbezorgd).
Aan het einde zullen we de CO2-uitstoot van beide pizza's vergelijken en zo hebben we een duidelijk beeld van hun impact.
Hoe benaderen we deze beoordeling?
Om de milieu-impact te vergelijken, zullen we een levenscyclusanalyse gebruiken volgens de methode aanbevolen door de Europese Commissie: de Product Environmental Footprint (PEF). Om deze methode te gebruiken, moeten we verschillende variabelen verduidelijken.
- Omvang:Voordat we beginnen, moeten we de omvang van onze analyse definiëren. De omvang bepaalt welke fasen van de levenscyclus van een product zijn opgenomen in de berekeningen. Voor het meest complete beeld zullen we een cradle-to-grave omvang gebruiken. Dit omvat productie en distributie.
- Functionele eenheid: De functionele eenheid dient als een prestatie-indicator voor het product. Het wordt gebruikt om de impact van een product, voor een specifiek gebruik te communiceren. Met andere woorden, het is de duidelijke definitie van waar de maker van de LCA precies naar kijkt: een specifiek product, een proces, een maaltijd, enz. Voor deze LCA is de functionele eenheid een pizza prosciutto, die gegeten zal worden na bereiding.
- Impactcategorieën: Dit zijn de aspecten van het milieu die worden beïnvloed door onze producten. De PEF heeft in totaal 16 impactcategorieën die variëren van CO2-voetafdruk tot ioniserende straling en afbraak van de ozon-laag. Afhankelijk van de behoeften van de opdrachtgever, zal de maker van de LCA zich concentreren op categorieën die belangrijker zijn voor de studie. Om onze beoordeling beknopt en relevant te houden, zullen we ons concentreren op de belangrijkste impact van klimaatverandering.
Waar komt de milieu-impact vandaan?
Met behulp van beschikbare data hebben we twee verschillende modellen gecreëerd die data van alle fasen van de levenscyclus van de twee manieren om de pizza te bereiden bevatten. De onderstaande figuur toont de resultaten van de verschillende manieren voor de verschillende pizza's.
Wat direct het meest verrast, is dat de hoogste impact in beide gevallen afkomstig is van de ingrediënten en dat de impact van de afhaal pizza iets hoger is. We zien dat de impact van transport in beide gevallen bijna verwaarloosbaar is en dat tijdens het bakken de zelfgemaakte pizza een hogere CO2-voetafdruk heeft dan de afhaal pizza.
We hebben de pizza op dezelfde manieren gemodelleerd wat betreft de gebruikte ingrediënten en het transport vanuit Italië, daarom is het niet verrassend dat ze niet zoveel verschillen. Echter, in het geval van de afhaalpizza hebben we de impact van de doos toegevoegd, en dat is waarom de impact hoger is.
Hoe dragen de verschillende ingrediënten bij aan de CO2-voetafdruk?
Over het algemeen is de invloed van de ingrediënten in beide pizza's hetzelfde. We hebben in beide gevallen een pizza gemodelleerd met:
- 150 g bloem
- 90 g Tomatensaus San Marzano
- 70 g Mozzarella Galbani
- 70 g standaard prosciutto van Albert Heijn
- Zout, water en gist
Wat verder opvalt in de resultaten is de enorme impact van het vlees, dat in beide gevallen meer dan 80% van de totale impact bedraagt. Van alle andere producten hebben alleen het meel en de pizzadoos een significante impact op het milieu. Maar die halen het bij lange na niet bij de ham.
Als we kijken naar de hoeveelheid kilogram CO2 die één kilogram van elk ingrediënt zou uitstoten, zien we dat prosciutto veruit het ingrediënt is met de hoogste CO2-voetafdruk. In vergelijking met het meel en de pizzadoos is de relatieve impact van prosciutto bijna 20 keer zo groot. Gist lijkt ook een relatief hoge koolstofvoetafdruk te hebben, maar omdat een verwaarloosbare hoeveelheid wordt gebruikt in de pizza (1 g), draagt het niet bij aan het vergroten van de CO2-voetafdruk van pizza's.
Hoe draagt de bereidingswijze bij aan de totale CO2-voetafdruk?
De impact van de oven verschilt erg voor elke pizza. In het geval van de zelfgemaakte pizza keken we naar het gasverbruik van een van de meest verkochte ovens om thuis pizza's op hoge temperaturen te bakken. Voor de afhaalmaaltijden gingen we ervan uit dat de oven van de pizzeria een houtoven was, net als de ovens die ze in Italië gebruiken. In beide gevallen schatten we in dat de oven 30 minuten moet opwarmen, en dat het 3 minuten duurt om de pizza te bakken. De onderstaande figuur laat zien dat het gebruik van een gasoven een impact heeft die bijna 3 keer zo groot is als die van de pizzeria.
Bovendien hebben we in het geval van het bestellen van afhaalmaaltijden ook rekening gehouden met de energie die wordt verbruikt voor de bezorging per e-bike. We zijn ervan uitgegaan dat de fiets van een bedrijf als Thuisbezorgd is, en dat de afstand 3 kilometer is (10 minuten met de e-bike). De impact van de bezorging is, vergeleken met de impact van het gas, heel klein.
Tot slot, hoe kunnen jouw keuzes de impact beïnvloeden?
Al met al, wat kunnen we uit dit artikel halen? Dat we vegetarisch moeten gaan eten! Grapje, doe wat je wilt, maar houd er rekening mee dat de belangrijkste bijdrage aan de CO2-voetafdruk van de pizza ontstaat door wat je erop legt.
Vlees heeft een impact die 20 keer hoger is dan welk ander basis ingrediënt dan ook dat aan de pizza wordt toegevoegd, zelfs in verhouding tot de Mozzarella kaas. Voor wie milieu-bewuste keuzes wil maken op het vlak van voedsel; dierlijke producten zijn altijd het meest belastend voor het milieu.
Wat betreft de gebruikte energie, lijkt het duidelijk dat de houtoven van echte pizzeria's een veel kleinere impact heeft. Maar het moet worden opgemerkt dat deze impact voor één pizza is. En er zijn weinig pizzeria's die maar 1 pizza bakken. Dit betekent dat de CO2-voetafdruk dan moet worden verdeeld over het totale aantal gebakken pizza's, wat de koolstofemissies per pizza zou verlagen.
Uiteindelijk laten de resultaten zien dat de impact grotendeels afhangt van de toppings, dus als je probeert bewuster te zijn van de milieu-impact van je gedrag, is het kiezen van de ingrediënten van je voedsel een goede manier!
