Biodiversiteit en het verlies hiervan zijn belangrijke onderwerpen in de klimaatcrisis. Bedrijfsactiviteiten hebben impact, maar hoe bepaal je je deze impact? Traditioneel hebben LCA's (levenscyclusanalyses) moeite hiermee, omdat biodiversiteit niet is opgenomen in de impactcategorieën. Gabriel Mestres Sanna, masterstudent Bio-Inspired Innovation aan de Universiteit Utrecht, schreef zijn scriptie over hoe LCA's en biodiversiteit gecombineerd kunnen worden. Hij deed een test-case met een van onze klanten.
Kun je ons meer vertellen over je onderzoek?
Ik wilde een stage doen die biodiversiteit en LCA combineert en onderzoeken hoe LCA's biodiversiteitsverlies meewegen. Biodiversiteit is een zeer urgent onderwerp en ik vroeg me af: hoe kan dit met een computer en met data vastgesteld worden? Toen kwam ik LCA’s tegen, en besloot ik deze twee te combineren.
Toen ik de wereld van LCA's binnenrolde, zag ik dat er enkele problemen waren met het evalueren van biodiversiteitsverlies via LCA’s. Daarom heb ik besloten mijn onderzoek te richten op hoe een hybride LCA-methodologie een van de problemen van LCA's zou kunnen oplossen.
Ik merkte dat LCA's niet erg compleet zijn in het beoordelen van biodiversiteitsverlies, aangezien biodiversiteit nauwelijks onderdeel is van de beoordeelde impactcategorieën. Dit verraste me, aangezien LCA’s verder milieu-impact zeer breed beoordelen. Dit "tekort" van LCA's zette me ertoe aan LCA’s met een andere methodologie te combineren.
Biodiversiteit en biodiversiteitsverlies zijn sterk gecontextualiseerd in een geografische setting. Een organisatie die een product produceert, zal een andere "biodiversiteitsscore" hebben wanneer productie hier Nederland plaatsvindt, of laten we zeggen in Brazilië. Met een hybride LCA-methodologie zocht ik naar een oplossing voor deze uitdaging.
Why is it so hard to assess biodiversity with LCA’s?
Biodiversiteit verwijst naar alle variëteit aan soorten die op aarde leven, naar alle verschillende soorten die in een specifiek ecosysteem leven of meer algemeen naar elk levend wezen (UNEP, 2013). Er zijn vijf belangrijke oorzaken van biodiversiteitsverlies:
- Verandering in land- en zeegebruik
- Directe exploitatie van organismen
- Klimaatverandering
- Vervuiling
- Invasieve soorten
Maar weinig LCA-methodologieën kunnen al deze aspecten meenemen, en meestal omvatten ze slechts 3 van de 5 oorzaken van biodiversiteitsverlies.
Bij het beoordelen van de biodiversiteitsvoetafdruk, het deel van de wereldwijde soorten dat risico loopt op uitsterven, beschouwen LCA's alleen soortendiversiteit en vergelijken ze de resultaten niet met een referentiesituatie of contextualiseren ze dit aantal niet naar de geografische locatie.
Een andere uitdaging ligt in het feit dat LCA's functionele eenheden als uitgangspunt nemen; dit is de reikwijdte van je studie. Dus als je bijvoorbeeld de impact van één huis beoordeelt, wordt de impact van 1.000 huizen niet vermenigvuldigd met 1.000, maar dit zal exponentieel gaan.
Het probleem waarop ik me heb gericht is het gebrek aan ruimtelijk detail in LCA. LCA is een methodologie die je een ongecontextualiseerd getal geeft, zoals een hoeveelheid vervuilende moleculen die in de atmosfeer en de bodem worden vrijgegeven, de uitgestoten CO2, de gebruikte hoeveelheid land, enzovoort. En dat is geweldig om de milieu-impact te begrijpen.
Maar om de werkelijke impact op de biodiversiteit te begrijpen, moet je weten hoe dit alles interacteert met lokale ecosystemen over de hele wereld. Met andere woorden, het is niet hetzelfde om 5 hectare land te gebruiken in het midden van de Amazone of in Nederland (voornamelijk grasland is en niet veel biodiversiteit).
Ik heb me op dit probleem gericht, omdat als LCA’s inzicht zouden kunnen geven in hoe biodiversiteit wereldwijd wordt beïnvloed, dit een grote verbetering zou zijn in de methodologie.
En welke methode heb je gebruikt om de biodiversiteit te beoordelen?
Ik gebruikte een recent onderzoek om voor een van de klanten van Hedgehog, een organisatie in de textielsector, de impact op biodiversiteit te beoordelen. Deze methodologie komt van een Finse universiteit die in samenwerking met particuliere bedrijven deze methodologie verder wil ontwikkelen en commercialiseren.
Het mooie aan deze publicatie is dat de methodologie je in staat stelt een kaart te vormen waarop je de impact van een bedrijf op de biodiversiteit kunt zien. Bijvoorbeeld de hoeveelheid water die het bedrijf verbruikt, de hoeveelheid CO2 die in de lucht komt en de biodiversiteitsvoetafdruk van het bedrijf, voor elk land ter wereld. Dit resulteert in cijfers per land, met de conclusie van het aantal soorten dat in een jaar kan verdwijnen vanwege de bedrijfsactiviteiten.
De methodologie combineert twee verschillende methoden: de ene is de standaard LCA, en de andere is de Environmentally Extended Input-Output Analysis (EEIOA) (ontstaan voor 2000). De combinatie van deze twee methodologieën voegt een zekere mate van onzekerheid toe aan de resultaten. Het resultaat zelf, de pure cijfers of totale waarde, is niet erg betrouwbaar. Maar het interessante deel is dat het je impact over de hele wereld toont.
Dit inzicht in je impact is waardevol. Stel je bijvoorbeeld voor dat een bedrijf een zeer grote impact heeft op het landgebruik in Brazilië, in het midden van het Amazonegebied. Dit bedrijf zou dan ook kunnen investeren in natuurherstel daar.
Kun je een paar van je resultaten delen?
Voor de klant in mijn casestudy vonden we dat de grootste impact op de biodiversiteit hier in Nederland is. Maar wat me verraste, is dat ook de vervuiling echt negatief was in Oezbekistan, Turkmenistan en de Verenigde Arabische Emiraten. Dit komt doordat ecosystemen in deze landen van een zeer kleine hoeveelheid vervuiling al schade ondervinden. Omdat de ecosystemen in deze landen zo gevoelig zijn voor dit soort stress.
Wat betreft de impact van de bedrijfsactiviteiten was de hoogste biodiversiteitsvoetafdruk gerelateerd aan reizen per vliegtuig, de aankoop van plantaardige oliën voor de productie van textiel, en de verschillende plastics voor het textiel en het dagelijks gebruik van het bedrijf. Vliegtickets en plantaardige oliën waren samen verantwoordelijk voor meer dan 85% van de biodiversiteitsvoetafdruk.
En zelfs wanneer het aantal soorten dat volgens deze methodologie zal uitsterven erg klein is, vertelt dit je wel iets over je milieu-impact in meer dan 240 landen. En daarmee voeg je de geografische context toe aan je impact.
Kun je meer vertellen over dit getal, de biodiversiteitsvoetafdruk?
De biodiversiteitsequivalent (BDe) laat je het deel van de soorten zien dat zal uitsterven, dit staat algemeen bekend als de biodiversiteitsvoetafdruk. Dit laat je de soorten zien die in een heel jaar zouden verdwijnen door jouw bedrijfsactiviteiten. Het is echt heel erg klein getal, maar het is een aantal dat je kunt vergelijken. Dat is het goede eraan.
Toch klinkt het nogal fatalistisch, nietwaar? De hoeveelheid soorten die verdwijnen door jouw bedrijfs-activiteiten. Ik bedoel, wie zou daar verantwoordelijk voor willen zijn? Precies, niemand. Maar ik denk dat je een beetje fatalistisch moet zijn met klimaatverandering. Want op de lange termijn is het zo fatalistisch. Ik bedoel, soorten worden bedreigd en verdwijnen. En dat is niet eens zo ver van de realiteit.
De BDe maakt het verlies van biodiversiteit tastbaar en meetbaar. Net zoals de CO2-voetafdruk een vrij duidelijke manier is om je impact op klimaatverandering te begrijpen, stelt de biodiversiteitsvoetafdruk je in staat om je impact op biodiversiteit te begrijpen. Het nadeel ervan is echter dat het een zeer complex probleem als biodiversiteitsverlies oversimplificeert.
Hoe was het voor jou om dit onderzoek te doen?
Ik ben blij dat ik het project goed heb kunnen afronden, aangezien het het meest complexe project is dat ik ooit heb gedaan. Het was lang en ingewikkeld, ik moest programmeren en ik moest de langste Excel sheet gebruiken die ik ooit in mijn leven heb gezien. Maar ik heb veel geleerd en nuttige inzichten opgedaan over de waarde van LCA’s.
Ik ben erg blij dat ik de stage heb gedaan; zowel wat betreft het onderwerp als de plek bij Hedgehog Company. De sfeer en de energie die er rond het bedrijf hangt, is erg fijn. De energie is ondernemen, mensen zijn moreel gedreven, mensen hebben doelen in het leven, en het is een goed team van professionals. Dit was mijn eerste werkervaring bij een bedrijf, en ik vond het een gezonde omgeving om in te beginnen met werken.
Wat is je uiteindelijke advies of conclusie?
Ik ben, vanuit het oogpunt van biologie, blij met de resultaten.. En de kaarten die de impact van een bedrijf tonen kunnen een geweldige methode zijn om je biodiversiteitsimpact aan het publiek uit te leggen. Maar ik vind de methodologie nog niet volledig betrouwbaar en deze moet nog verder worden ontwikkeld.
En als we biodiversiteit aan de impactbeoordeling door LCA's willen toevoegen, moeten we opletten dat we het proces niet te complex maken. Omdat dit bedrijven die hun impact willen beoordelen zou kunnen ontmoedigen. Biodiversiteit is een complex onderwerp, en het is een dunne lijn met hoe diepgaand je je impact wilt beoordelen, maar het tegelijk nog steeds beheersbaar kunt houden voor organisaties qua tijdsinvestering en werkbelasting.
LCA’s zijn een commercieel hulpmiddel, bedoeld om organisaties te helpen op hun duurzaamheidsreis. Misschien hoeft biodiversiteit niet per se te worden beoordeeld in de context van een LCA. Misschien moet er een eigen beoordelingsmethode zijn, gericht op volledige nauwkeurigheid.
Bronnen
- UNEP (United Nations Environment Programme). (2013). What Is Biodiversity? What Is Biodiversity? https://doi.org/10.7208/chicago/9780226500829.001.0001
- Damiani, M., Sinkko, T., Caldeira, C., Tosches, D., Robuchon, M., & Sala, S. (2023a). Critical review of methods and models for biodiversity impact assessment and their applicability in the LCA context. Environmental Impact Assessment Review, 101 (November 2022), 107134. https://doi.org/10.1016/j.eiar.2023.107134
- Geneidy, S. El, Baumeister, S., Peura, M., & Kotiaho, J. S. (2023). Value-transforming financial, carbon and biodiversity footprint accounting.
