Een LCA, en alle inzichten die dit oplevert, is zeer waardevol voor start-ups. Je leert de precieze milieu-impact van jouw bedrijf kennen. Door dit al vroeg in je ondernemersreis te weten, kun je direct vanaf het begin van deze inzichten profiteren. Door duurzaamheid in je bedrijfsvoering te integreren, bespaar je later kosten en moeite. En verzeker je jezelf van een voorsprong in je markt. Gloria Carta, duurzaamheidsexpert, vertelt meer over de voordelen die een LCA specifiek aan start-ups biedt.
Welke voordelen biedt LCA voor start-ups?
Ik denk dat het antwoord tweeledig is. Ten eerste brengt een LCA zekerheid over je product en de impact ervan. Voor veel mensen is duurzaamheid een gok. Men heeft een idee van de impact van een product (bijvoorbeeld groot of klein), of waar deze ongeveer vandaan komt. Maar je kunt dit nooit zeker weten, als je je impact niet berekent.
Er zijn veel misvattingen rondom milieu-impact. Zo zie ik vaak dat mensen zich zorgen maken over transport. Maar vaak heeft dat niet eens een significante impact. Andere stappen of materialen in je productie hebben vaak een veel grotere bijdrage.
Kloppende inzichten zijn erg nuttig voor de rest van je reis als startend bedrijf. Zelfs wanneer je nog in de pilot-fase zit en je product nog niet “af” is. Maar als je weet waar je echt naar moet kijken, voegt dit veel waarde toe.
En de tweede reden is dat je als start-up vaak iets innovatiefs creëert, dat bedoeld is om bestaande technologie of verouderde/niet-duurzame producten te vervangen. Je wilt dan misschien kunnen zeggen: kijk naar ons product, het is een duurzamere keuze. Maar om dat te mogen zeggen, heb je een LCA nodig om voor bewijs te zorgen.
Voor start-ups in de bouwsector is er nog een specifieke reden om een LCA uit te voeren; je hebt een LCA nodig om je ‘MKI’, milieukostenindicator, te berekenen. Deze indicator is de ‘samenvatting’ van de milieu-impact van je gebouw. Berekenend door alle MKI’s van alle verschillende gebruikte producten/materialen bij elkaar op te tellen. En hoe lager je MKI is, hoe gunstiger dit voor je product is.
Wanneer je je MKI kent, kun je meedoen aan aanbestedingen (waar deze indicator altijd gevraagd wordt). En in het algemeen wordt in bijna elk bouwproject gevraagd naar je MKI. Dus door een LCA te doen, open je echt kansen voor je bedrijf.
Waarom kun je duurzaamheid het beste vanaf de start in je bedrijf integreren?
Als je de duurzaamheidsvoordelen van je product kunt bewijzen, heb je aanzienlijke concurrentievoordelen in je markt. Met aankomende duurzaamheidswetgevingen die steeds strenger worden, kunnen inzichten in je duurzame prestaties je ook helpen om investeerders aan te trekken en te overtuigen.
Vroeg beginnen met duurzaamheid in je bedrijf is daarom een uitstekend idee. Op deze manier kun je daadwerkelijk duurzaamheid, en keuzes die hiermee samenhangen, in je bedrijfsvoering verankeren. Als je hier vanaf het begin rekening mee houdt, loop je niet het risico dat niet-duurzame praktijken al zijn ingesleten in je bedrijf.
Als je later elke keuze en werkwijze opnieuw moet overwegen, kan dit leiden tot veel hogere kosten en grote problemen. En misschien is er later niet veel ruimte voor veranderingen, omdat je afspraken met leveranciers, klanten of andere stakeholders hebt gemaakt.
Bescherm jezelf hier tegen, en begin vanaf het begin duurzaam.
Kun je enkele voorbeelden geven van start-up projecten waar je aan hebt gewerkt?
Een start-up waarvoor ik onlangs een LCA-studie deed, was een producent van natuurlijke kleurstoffen voor de textielindustrie. Dit is een sector met een enorme milieu-impact, en veel start-ups streven ernaar om de status quo te verbeteren.
Deze start-up bevond zich nog in een vroege fase; ze werkten aan de ontwikkeling van hun product en de methode om de verf te maken. Ze overwogen grondstoffen van verschillende leveranciers en verkenden nog steeds hun opties.
Wat we deden, was een cradle-to-gate LCA-analyse uitvoeren, die alleen naar de productiestappen keek. Maar omdat hun productieproces nog niet was afgerond, gaven we hen ook flexibele data-sheets, zodat ze bijvoorbeeld verschillende cijfers konden invoeren om het effect van de verpakkingsmaterialen en de grondstofleveranciers enz. te berekenen. Op deze manier konden ze experimenteren met verschillende scenario's, en zien hoe verschillende keuzes die ze maakten de uiteindelijke impact zouden beïnvloeden.
Op dit moment gebruiken ze bijvoorbeeld misschien heel weinig elektriciteit om hun product te maken. Maar misschien is dat later, wanneer ze opschalen, helemaal anders. Met ons model kunnen ze op toekomstige situaties anticiperen en hun impact blijven berekenen, zelfs als wij er niet meer zijn om hen te begeleiden.
We hebben deze start-up geholpen met de dataverzameling; de dataverzameling is misschien wel de belangrijkste stap in een LCA-studie. Omdat de kwaliteit en precisie van je data de kwaliteit en bruikbaarheid van je resultaten sterk beïnvloeden.
Een andere start-up, die een veganistisch alternatief voor leer produceert, heeft duidelijk inzichten gekregen in de impact van de verschillende materialen die ze gebruiken om hun eindproduct te produceren. En het bleek dat het ondersteunende materiaal, het materiaal dat ze gebruikten om de achterkant van hun product te bedekken, voor een significante impact zorgde. Veel meer dan de rest van het eindproduct. Ze zijn nu dus op zoek naar opties om dit materiaal te vervangen en zo hun milieu-impact aanzienlijk te verlagen.
Dit zijn ook inzichten die je van een LCA kunt verwachten. Je leert je eigen product op een nieuwe manier kennen en de inzichten stellen je in staat om keuzes te maken en stappen/materialen, die de grootste impact veroorzaken, te vervangen.
Wat zijn specifieke uitdagingen rondom LCA’s voor start-ups?
In sommige situaties is het nog niet mogelijk om een volledige LCA te berekenen; omdat het product zich nog in een te vroeg stadium bevindt of de productie op zeer kleine schaal plaatsvindt. Dan is het moeilijk om je voor te stellen en te begrijpen wat bijvoorbeeld het energieverbruik gaat zijn in een grotere productielijn.
En soms is het nog niet zeker met welke grondstoffen gewerkt gaat worden, of is er nog geen data hierover beschikbaar. Soms werken start-ups met zeer innovatieve of experimentele materialen. En er zijn nog geen database-referenties bekend. Deze start-ups lopen simpelweg te erg voor op de markt.
Dit maakt het werk voor ons extra uitdagend, maar ook extra interessant. Dit vereist een zorgvuldige aanpak en onderzoek van onze kant, maar we zorgen ervoor dat we cijfers of proxies vinden om de berekeningen uit te voeren. Zodat we toch nuttige resultaten kunnen leveren.
Als een volledige LCA nog niet mogelijk is, berekenen we de impact voor de impactcategorieën die wel mogelijk zijn, of doen we een analyse van hun milieu-hotspots (de grootste milieu-impact). En deze inzichten vertellen nog steeds veel; bijvoorbeeld de impact op de opwarming van de aarde of de CO2-voetafdruk van je product. Dat is zeer waardevol om te weten.
Aan de kant van de start-ups zien we soms een financiële uitdaging. Vooral wanneer het product nog in ontwikkeling is en er nog niet veel omzet te zien is. Dan kan een LCA, of andere impactanalyse, aanvoelen als een grote investering. En dat begrijp ik volledig. Dus sommige start-ups besluiten dit uit te stellen tot een latere fase. Anderzijds brengt vroeg beginnen met duurzaamheid ook grote voordelen met zich mee.
In sommige gevallen kan een subsidie of investering de start-up helpen de impact van hun bedrijf te berekenen. Aangezien de impact-analyse de waarde van de start-up kan verhogen, kan het slim zijn om hiermee te beginnen.
En als laatste uitdaging, start-ups opereren vaak in kleine teams. Waar iedereen zijn specifieke taken heeft. De benodigde dataverzameling kan complex en tijdrovend zijn; er is niet altijd capaciteit om dit te doen. In dat geval adviseer ik om een persoon in het team aan te wijzen, die hiervoor verantwoordelijk is zodat er in ieder geval iemand bovenop zit. Een andere goede optie is misschien om een duurzaamheidsstagiair aan te nemen, wiens verantwoordelijkheid het zal zijn om te helpen bij het verzamelen van de gegevens.
Concluderend; wat is jouw advies voor start-ups?
Mijn advies aan start-ups is om duurzaamheid echt te omarmen en vanaf het begin voorop te lopen in hun markt. Krijg inzicht in je impact, begrijp hoe je onze planeet beïnvloedt. Deze inzichten kunnen je bij je volgende stappen richting geven.
Als je deze impact eenmaal berekent, kun je ze inzetten voor je communicatie, naar investeerders, je kunt de positie van je product op de markt beter begrijpen in termen van duurzaamheid, en je kunt waar nodig je ontwerp aan passen. Milieuwinst leidt vaak ook tot financiële winst, en door duurzaamheid in je organisatie in te bedden, bereid je jezelf voor om écht toekomstbestendig te zijn.
.avif)