Heb jij ook zo stapel niet bij elkaar passende bakjes en deksels in je onderste keukenla? En ga je dan maar weer op weg naar de winkel om nieuwe setjes te kopen? Een van je criteria voor het kiezen van nieuwvershoudbakjes kan de impact op het milieu zijn: kan het bijvoorbeeld gerecycled worden? En hoe duurzaam zijn de materialen? Dit artikel helpt je deze vragen te beantwoorden.
Typen vershoudbakjes
Hier beschrijven we de levenscyclusanalyse (LCA) van vier verschillende soorten vershoudbakjes. Met een LCA kun je de milieu-impact van een product bepalen, rekening houdend met de hele levensduur: het winnen van de materialen, productie, transport en gebruik (en mogelijke recycling of verwerking aan het einde van de levensduur).
We richten ons op de impact wat betreft klimaatverandering, watergebruik en landgebruik. Door vier verschillende soorten vershoudbakjeste vergelijken, geven we je een idee hoe je een duurzamere keuze kunt maken als het gaat om het bewaren van voedsel.
De bakjes die we analyseren zijn de populaire vershoudbakjes die verkrijgbaar zijn bij IKEA. Dit zijn: glazen en plastic bakjes van 1 liter, met twee verschillende deksels: plastic of hout voor glazen bakjes, en plastic of silicone voor plastic bakjes.
Hoe beantwoorden we deze vraag?
We beoordelen de levenscyclus van de bakjes 'van de wieg tot het graf' (cradle to grave), wat betekent dat we naar alles kijken wat er moet gebeuren om het bakje te maken, zijn doel te laten dienen en uiteindelijk te laten vergaan.
Er zijn drie impact categorieën die het meest relevant lijken voor de levenscyclus van dit product: klimaatverandering, watergebruik en landgebruik. Daarom richten we onze aandacht op wat deze indicatoren ons vertellen over de duurzaamheid van de vershoudbakjes.
De eerste stap van elke LCA is het definiëren van een 'functionele eenheid', of simpel gezegd, beslissen waarvoor ons product precies wordt gebruikt. Vershoudbakjes bevatten voedsel, dus dat is makkelijk. We gaan ervan uit dat een bakje een jaar lang wordt gebruikt.
Aangezien alle vier de bakjes hetzelfde volume hebben en er dus dezelfde hoeveelheid voedsel in kan, is het makkelijk om ze met elkaar te vergelijken.
De meest en minst duurzame opties
De levenscyclus van een bakje ziet er als volgt uit: eerst natuurlijk de productie, grondstoffen inkopen, kunststoffen maken, in rechthoekige vormen gieten enz.
Na productie wordt het bakje vervoerd naar een winkel waar jij het kan kopen. In ons geval is dat IKEA. We gaan er ook van uit dat alle productie en verkoop in Europa plaatsvindt.
Gelukkig zijn al deze bakjes vaatwasser-bestendig, dus we gaan ervan uit dat je de jouwe 3-4 keer per week in de vaatwasser wast. Na een jaar regelmatig gebruik gooi je het bakje weg.
Nadat we de beschikbare data hebben geanalyseerd en de milieu-impact van elke stap in het proces hebben berekend, kunnen we een oordeel vellen over welk bakje je het beste kunt kiezen.
De bovenstaande grafiek toont de bijdrage van verschillende bakjes wat betreft klimaatverandering, watergebruik en landgebruik in verhouding tot de grootste bijdrage.
Van de vier types heeft het glazen bakje met plastic deksel de grootste impact op de klimaatverandering. Terwijl het glazen bakje met houten deksel het meest bijdraagt aan de indicatoren voor watergebruik en landgebruik.
Als je een nieuwe vershoudbakje wil kopen, zou de meest duurzame optie in termen van klimaatverandering een plastic bakje met een plastic deksel zijn. Maar wat betreft landgebruik scoort het plastic bakje met een siliconen deksel beter.
De verborgen impact
Om te zien waarom glazen bakjes het zwaarst wegen op het milieu, bekijken we de verschillende productiefasen van een glazen bakje met een houten deksel.
.png)
Het waterverbruik is het hoogst in de gebruiksfase, door het afwassen. Bovendien kan het houten deksel, in tegenstelling tot alle andere onderdelen, niet in de vaatwasser. Je moet het met de hand afwassen, waarvoor vijf keer meer water nodig is (een vaatwasser gaat efficiënter om met water). Maar als het gaat om klimaatverandering en landgebruik, ligt de meeste impact in de productiefase van de levenscyclus van het bakje.
Het effect op landgebruik is waarschijnlijk afkomstig van het kappen van hout voor het deksel, maar het is niet zo makkelijk om te traceren waar het effect op klimaatverandering vandaan komt. Dus laten we dat in meer detail onderzoeken.
Het onderstaande figuur laat zien dat de productie van glas de grootste impact heeft op de opwarming van de aarde, zelfs meer dan het transport.
.png)
Bovendien hebben glazen bakjes een grotere impact op het vervoer dan plastic, omdat ze zwaarder zijn en daarom een groter deel van de lading van vrachtwagens voor goederenvervoer in beslag nemen.
Een paar cijfers over CO2
Laten we kijken naar de hoeveelheid CO2 die je plastic of glazen bakje tijdens zijn levensduur uitstoot als jij hem een jaar lang gebruikt. De grootste uitstoter - een glazen bakje met een plastic deksel - staat gelijk aan 2,81 kg CO2.
Om dit getal in perspectief te plaatsen: dit komt overeen met de impact van 20 km rijden met je auto op benzine of het kopen van 23 avocado's.
De laagste impact komt van een plastic bakje met een plastic deksel en bedraagt 1,63 kg CO2.
Opmerkingen
Een belangrijke aanname in onze LCA is dat een bakje, eenmaal gekocht, slechts één jaar wordt gebruikt. Dat is waarschijnlijk niet waar, en theoretisch kunnen zowel een glazen als een plastic bakje tien jaar of zelfs langer worden gebruikt. In dat geval kan de jaarlijkse milieuvoetafdruk van een bakje worden gedeeld door het aantal gebruiksjaren. Aangezien plastic wordt bevuild door voedsel, terwijl glas eerder breekt, is het dan moeilijk in te schatten of de glazen of plastic verpakking een langere levensduur heeft.
Bij het onderzoek van de levenscyclus van de bakjes aan het einde van hun levensduur (afvalverwerking) zijn we erachter gekomen dat de glazen bakjes niet recycleerbaar zijn. Dat komt omdat ze gemaakt zijn van Pyrex-glas - een speciaal versterkte vorm van glas die bestand is tegen hoge temperaturen. De glazen verpakkingen zijn dus ovenbestendig, maar moeten worden verbrand als ze worden weggegooid. Wat de plastic verpakkingen betreft, kan een deel van het afval worden gerecycleerd.
Conclusie
Wat kunnen we zeggen over de bakjes? Als conclusie, koop liever plastic bakjes in plaats van glazen bakjes, maar nog beter: blijf je bestaande bakjes zo lang mogelijk gebruiken of koop ze tweedehands!
Zoals je in dit artikel ziet, kan het best complex zijn om te bepalen wat het meest duurzame product. Want het hangt af van de invalshoek van waaruit je het bekijkt; en of je het bijvoorbeeld hebt over waterverbruik, milieu-impact of CO2-uitstoot. En de milieu-impact ontstaat niet alleen tijdens de productie; ook de gebruiksfase en de fase aan het einde van de levensduur dragen bij aan de totale impact en moeten mee worden genomen.
Neem contact met ons op als je meer wilt weten over hoe een LCA jou kan helpen naar meer duurzaamheid.
