In dit artikel beschrijven we een LCA-voorbeeld. De zomer komt eraan. Dat betekent dat de zon gaat schijnen (hopelijk' in Nederland weet je het maar nooit) en dat mensen het buitenleven opzoeken. Een van de zomerse attributen die meestal van stal wordt gehaald is natuurlijk de barbecue. Omdat de stijgende aardse temperatuur ook minder positieve effecten heeft op de planeet, onderzoeken we de milieu-impact van deze zomerse hobby.
Levenscyclusanalyse (LCA)
Om de verschillende vormen van BBQ's te vergelijken maken we gebruik van een levenscyclusanalyse (LCA). Eerst bepalen we de zogenaamde functionele eenheid. Deze functionele eenheid bepaalt wat we precies gaan meten. Dus, hoeveel barbecues heb je nodig om een hele zomer te barbecueën? Onze cavia barbecuet twee keer per week. We gaan uit van een barbecuesessie van 3 uur en een zomer van 12 weken.
Met deze LCA-studie beantwoorden we de vraag: wat is de beste BBQ voor het klimaat? We vergelijken het gebruik van een wegwerpbarbecue, een 'standaard' barbecue en een elektrische barbecue.
Omdat een wegwerpbarbecue ongeveer 1,5 uur meegaat, heb je veel meer wegwerpbarbecues nodig. De gewone barbecue en de elektrische barbecue gaan langer mee, dus daar heb je er minder van nodig. Voor deze barbecues heb je natuurlijk wel houtskool of elektriciteit nodig voor elke sessie. De barbecues zijn gemaakt van roestvast staal, gietijzer en aluminium.
Waar is de milieu-impact van barbecues?
We verdelen de milieu-impact van barbecuen over het productieproces van de BBQ's en het gebruik ervan. De afvalfase laten we in deze studie gemakshalve buiten beschouwing. We gaan dus niet uit van de gehele levenscyclus.
Voor de productie van een elektrische en een gewone barbecue zijn veel meer materialen en energie nodig dan voor een wegwerpbarbecue. Maar de wegwerpbarbecue kun je maar één keer gebruiken, dus moet je elke keer een nieuwe kopen. De elektrische en de gewone barbecue gaan veel langer mee.
Als u de barbecue gebruikt - in de tuin of in het park - moet u voor de wegwerpbarbecue een nieuwe maken en kopen. Voor de standaardbarbecue moet u altijd een nieuwe zak houtskool kopen. Aanmaakblokjes zijn ook nuttig, maar worden in deze studie buiten beschouwing gelaten. De elektrische barbecue heeft natuurlijk elektriciteit nodig telkens de barbecue wordt aangezet.
Uit onderstaande grafiek blijkt dat het gebruik van een wegwerpbarbecue de hele zomer veruit het grootste milieueffect heeft. De totale impact bedraagt 194 kg CO2. Dit komt ongeveer overeen met 950 km rijden met een benzineauto.
Bij de elektrische barbecue wordt het effect veroorzaakt door de elektriciteit die hij verbruikt. In deze studie gaan we uit van de standaard Nederlandse energiemix. Deze mix is behoorlijk vervuilend. Dit komt omdat de energie op dit moment voornamelijk wordt opgewekt door olie en gas.
De milieu-impact van een standaard barbecue wordt veroorzaakt door de houtskool die nodig is om uw hamburger te bereiden.
Barbecueën met zonnepanelen
We hebben al gezien dat de milieubelasting van een elektrische barbecue wordt veroorzaakt door het elektriciteitsverbruik. Helaas is de Nederlandse energiemix niet erg schoon. Een groot deel van de elektriciteit in Nederland wordt nog steeds opgewekt met olie, kolen en aardgas. Als je deze fossiele brandstoffen verbrandt, wek je elektriciteit op.
Maar wat als uw hele dak bedekt is met zonnepanelen? Elektriciteit opgewekt door de zon voorkomt de verbranding van fossiele brandstoffen en is dus veel minder belastend voor het milieu.
In de grafiek zie je dat met zonne-energie de elektrische barbecue de meest duurzame optie is! De milieu-impact van barbecueën met een elektrische barbecue daalt met meer dan 80% wanneer je groene energie gebruikt.
Meer milieueffecten dan alleen koolstof
Barbecueën heeft echter meer gevolgen voor het milieu dan alleen koolstofuitstoot. Bij de wegwerpbarbecue en de standaardbarbecue wordt houtskool verbrand. De productie van houtskool draagt niet alleen bij tot de opwarming van de aarde, maar de verbranding ervan veroorzaakt ook andere directe emissies tijdens het barbecueën.
Zo komen bijvoorbeeld ook koolmonoxide, stikstof en zwevende deeltjes vrij. Fijnstof is een samenstelling van vaste deeltjes die kleiner zijn dan 10 micrometer. Deze stofdeeltjes zijn een vorm van luchtverontreiniging en veroorzaken gezondheidsproblemen.
Landgebruik heeft ook gevolgen voor het milieu. We weten allemaal dat ontbossing van het Amazonegebied niet goed is voor de natuur en het klimaat. Dit betekent dat de productie van houtskool - gemaakt van hout en dus van bomen - samenhangt met landgebruik. Het omvormen van bossen tot landbouwgrond heeft ook een impact op het milieu. Aangezien voor een elektrische barbecue geen kolen nodig zijn, is er veel minder land nodig. De milieu-impact veroorzaakt door landgebruik is 25 keer hoger bij wegwerpbarbecues en standaardbarbecues.
De afbeelding hieronder toont de totale koolstofimpact en de milieu-impact van landgebruik per BBQ. De wegwerp en standaard BBQ scoren hoog in termen van landgebruik. In termen van koolstof, scoort de wegwerp BBQ het hoogst.
Maar wat leg je op de BBQ?
Een barbecue is natuurlijk niet compleet zonder eten. Wat je op de barbecue gooit, heeft - naast een effect op je eetlust - ook een effect op het milieu. Als aanvulling op de barbecuestudie gebruiken we gegevens uit een Blonk-rapport*.
Je kunt het barbecuemenu grofweg verdelen in dierlijke en plantaardige vleesproducten en -vervangers. Elk met hun eigen milieu-impact. Hieronder zie je de impact van vlees en hun plantaardige vervangers, kijkend naar koolstofuitstoot. De meest duurzame optie is dus barbecueën op zonne-energie met een vegetarische burger!
*Milieueffecten van vlees en vleesvervangers. Eindrapport v1.2 (2017).
