Heb je wel eens nagedacht over de milieu-impact van je leesgewoonten? Wij vroegen ons af wat beter is voor het milieu: een traditioneel boek lezen, op papier, of lezen op de moderne manier; vanaf een e-reader. We kwantificeren de milieueffecten van deze productsystemen door middel van een levenscyclusanalyse (LCA). In dit artikel lees je meer over de resultaten van deze voorbeeld LCA-studie.
Je kunt het volledige voorbeeld levenscyclusanalyse rapport op basis van ISO 14040 en ISO 14044 onderaan dit artikel downloaden.
Omvang van het onderzoek
We analyseerden de e-reader en het lezen van boeken over de hele levenscyclus, van de wieg tot het graf. Om deze twee alternatieven te vergelijken, is het belangrijk om de systeemgrenzen duidelijk af te bakenen en dezelfde functionele eenheid te kiezen. Je kunt natuurlijk meer dan één boek lezen op één e-reader. Daarom wordt de impact van de productie van de e-reader verdeeld over het aantal boeken dat je erop leest.
Voor deze LCA-studie hebben we gekeken naar het leesgedrag van een echte boekenwurm, of misschien een student. We nemen aan dat deze persoon twee boeken per maand leest met een gemiddelde van 300 pagina's; 24 boeken per jaar. Verder nemen we aan dat een e-reader een levensduur heeft van vijf jaar. In totaal worden er 120 boeken gelezen in die vijf jaar.
Daarmee wordt onze functionele eenheid: 120 boeken lezen in de loop van vijf jaar.
Gedrukte boeken: 120 afzonderlijke levenscycli
Het lezen van een papieren boek begint bij de productie van het boek. Papieren boeken worden gedrukt met industriële printers, die elektriciteit en inkt verbruiken. Na de productie worden ze per vrachtwagen vervoerd naar een boekhandel in Nederland. Vanuit de boekhandel worden de boeken, naar wij aannemen, in een klein transportbusje bij de eindgebruiker thuis afgeleverd.
De gebruiksfase van een boek is vrij van emissies. Er is gewoon geen materiaal of energie nodig om een fysiek boek te lezen. Nadat het boek is gelezen, wordt het samen met de verpakking in de prullenbak gegooid. Omdat het papier aan het eind van zijn levenscyclus wordt gerecycled, besparen we de productie van nieuwe houtsnippers, als grondstof voor nieuwe papierpulp. Dit voorkomt milieubelasting bij de productie van een nieuw boek.
Omdat de tijdshorizon van deze analyse vijf jaar is en er 120 boeken worden verbruikt, wordt dit hele proces 120 keer herhaald.
De LCA van een e-reader
Het systeem van de e-reader begint met de materialen voor het apparaat zelf. De productie van e-readers vindt hoofdzakelijk in China plaats. In dit geval gaan wij ervan uit dat de productie in Shanghai plaatsvond. Vanuit China wordt de e-reader verpakt en per boot naar de haven van Rotterdam vervoerd, waarna het verder per vrachtwagen naar een winkel wordt gedistribueerd. Nadat de eindgebruiker een bestelling heeft geplaatst, wordt de e-reader door een bestelbus naar het huisadres vervoerd.
Het gebruik van de e-reader bestaat uit twee aspecten. Ten eerste moet het apparaat worden opgeladen voordat het wordt gebruikt. Een gemiddelde 1.500 mAh batterij van een e-reader verbruikt ongeveer 345 Wh voor een volle batterij. Met een volle batterij kun je ongeveer twee weken lezen. Om twee boeken per maand te lezen, moet de batterij twee keer per maand worden opgeladen.
Dit heeft een relatief grote impact op het milieu omdat de Nederlandse elektriciteitsmix voor een groot deel op fossiele brandstoffen is gebaseerd. Na de levensduur van vijf jaar wordt de e-reader weggegooid en verwerkt volgens de standaard afvalverwerking voor elektronisch afval.
Vergelijking van de milieu-impact van onze boeken en de e-reader
Wanneer we het lezen van 120 papieren boeken vergelijken met het lezen van 120 e-boeken op een e-reader, zien we dat de papieren boeken een hogere milieu-impact hebben voor de meeste impactcategorieën (figuur 1). De e-reader heeft alleen een hogere impact wat betreft het gebruik van hulpbronnen, mineralen en metalen en ecotoxiciteit in zoet water (anorganisch).
Aangezien we willen weten wat de meest klimaatvriendelijke manier van lezen is, zoomen we specifiek in op de impactcategorie klimaatverandering. Hieruit kunnen we concluderen dat het kopen en lezen van 120 boeken resulteert in een broeikasgasuitstoot van 153 kg (GHG emissies). Hetzelfde aantal boeken dat op een e-reader wordt gelezen, resulteert in een broeikasgasemissie van 52,3 kg. Broeikasgasemissies zijn alle emissies in de lucht van gassen die bijdragen tot de klimaatverandering, zoals CO2 en methaan.
Om te zien waar het omslagpunt ligt in termen van broeikasgasemissies in onze levenscyclusbeoordeling, moeten we er ook rekening mee houden dat een e-reader per boek wordt afgerekend. Als iemand meer dan 25 boeken in vijf jaar leest, is het gunstiger in termen van BKG-uitstoot om deze op een e-reader te lezen. Leest iemand minder dan 25 boeken in vijf jaar, dan hebben papieren boeken een lagere impact.
Milieuvriendelijk lezen via een LCA-rapport
Kortom, als je in vijf jaar meer dan 25 boeken leest, lees je milieuvriendelijk met een e-reader!
We zijn er in dit voorbeeld van uitgegaan dat een boek maar één keer wordt gelezen en dan wordt weggegooid. Sommige mensen lezen liever een papieren boek dan een e-reader. Om de impact van het lezen van papieren boeken te verkleinen, kun je het boek na gebruik het beste aan iemand anders geven, zodat het opnieuw kan worden gelezen. Het gebruik van buurtbibliotheken kan ervoor zorgen dat boeken meer dan eens worden gelezen. Zo hoeven er geen nieuwe boeken te worden geproduceerd en wordt er dus bespaard op de uitstoot!
Gebruik je liever een e-reader om boeken te lezen? Probeer dan zo veel mogelijk boeken op je e-reader te lezen en koop zo weinig mogelijk fysieke boeken. Begin met milieuvriendelijk lezen!
