Organisaties zijn momenteel vooral gefocust op één onderwerp: de CSRD. Wat betekent deze Europese duurzaamheidsrichtlijn? Hoe kunnen bedrijven zich hierop voorbereiden en waar komt de weerstand vandaan? In de podcast "De Klimaat Veranderaars" vroegen Clara en Max CSRD-expert Emma Kallen om uitleg. Hier zijn de belangrijkste uitkomsten uit het gesprek.
Liever luisteren? De aflevering is beschikbaar op Spotify en Apple Podcasts.
Emma Kallen, CSRD expert en oprichter van adviesbureau Factor Delta in Amsterdam, begon vier jaar geleden met het adviseren van bedrijven over duurzaam ondernemen. Tegenwoordig vormt de CSRD de hoofdmoot van haar werk. Hoe bereid je een bedrijf voor en vorm je een goede duurzaamheidsstrategie? Hoe maak je duurzaamheid meetbaar en inzichtelijk?
Bedrijven zitten tegenwoordig vooral met één vraagstuk: de CSRD. Waar komt de CSRD ineens vandaan?
"De naam, Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), zegt het eigenlijk al. Het is een nieuwe richtlijn die bedrijven van een bepaalde omvang verplicht om te rapporteren over hun duurzaamheidsactiviteiten. Deze richtlijn maakt deel uit van de bredere Europese Green Deal, een uitgebreide duurzaamheidsstrategie van de Europese Unie.
De CSRD heeft verschillende drijfveren:
1. Transparantie: Het bevorderen van openheid over de duurzaamheid praktijken van bedrijven.
2. De duurzame overgang vergemakkelijken: Het ondersteunen van de overgang naar een duurzamere economie.
3. Creëren van een gelijk speelveld: Het garandeert dat alle bedrijven dezelfde duurzaamheidsnormen naleven, waardoor eerlijke concurrentie wordt bevorderd.
Transparantie en duurzaamheid op een eerlijke manier
"Op dit moment zien we dat bedrijven wel rapporteren over duurzaamheid maar ze kunnen kiezen waar ze wel of niet over rapporteren. Hierdoor communiceren ze vooral over zaken die ze wel goed doen, cherry picking noemen we dat.
De CSRD moet dit tegengaan. Bedrijven zullen open kaart moeten spelen en kunnen niet meer kiezen waar ze wel of niet over rapporteren. Elk bedrijf heeft hetzelfde kader en spelregels. Daarnaast moeten ze openbaar maken hoe ze hun doelen gaan behalen.
Bedrijven uit dezelfde sector zullen gaan rapporteren over dezelfde onderwerpen en die rapportages zijn publiek. Zo kun je dus verschillende bedrijven uit bijvoorbeeld de levensmiddelen-, mode- of logistieke sector naast elkaar leggen en vergelijken. Interessant voor banken, investeerders en consumenten die zo bedrijven naast elkaar kunnen leggen en beoordelen hoe goed ze het doen op duurzaamheid. Zo creëer je dus een gelijk speelveld voor alle bedrijven.
De CSRD gaat niet alleen over transparantie maar de richtlijn stimuleert bedrijven ook om duidelijke stappen te zetten op het gebied van duurzaamheid. Als eerst zijn de grote beursgenoteerde bedrijven aan de beurt. Deze bedrijven moeten al aan andere richtlijnen voldoen die in lijn liggen met de CSRD. Hier ligt dus al een goede basis en ook hebben deze bedrijven meer middelen en meer impact.
Het is een gefaseerde aanpak, dus eerst de grote beursgenoteerde bedrijven, dan de grote bedrijven. Daarna in 2027 komt dan het beursgenoteerde MKB en dan in 2028 komt echt de massa. Uiteindelijk is iedereen uiteindelijk een keer aan de beurt."
Dat grote bedrijven als eerst aan de beurt zijn is gunstig voor het MKB, stelt Emma Kallen. “Hierdoor is er al veel ervaring opgedaan en dienen deze bedrijven als voorbeeld voor het MKB dat naar alle waarschijnlijkheid later aan de beurt is.”
Dat het MKB echt moet gaan rapporteren is nog niet definitief. Wel is er al een standaard (draft) gepubliceerd hoe het MKB moet gaan rapporteren, de VSME heet dat.
CSRD is anders dan een keurmerk
Keurmerken schrijven vaak voor hoe duurzaam je moet zijn, een minimaal niveau of score bijvoorbeeld voor het verkrijgen van een groen label te krijgen. De CSRD laat dit los en is meer vrijblijvend. De CSRD verplicht je te rapporteren over de onderwerpen waar jouw bedrijf veel milieu-impact veroorzaakt. Het verplicht je een doel te formuleren en bedrijven mogen dus zelf deze doelen bepalen.
Heb je een doel gesteld, dan moet je wel heel goed kunnen onderbouwen waarom je dat doel hebt gekozen en zul je je voortgang moeten rapporteren. Dit rapport is een jaarlijks terugkerende update van hoe je ervoor staat en welke stappen je hebt gezet richting dat doel.
Een voorbeeld: Een certificaat geeft je een score over het aantal vrouwen dat bij je organisatie in dienst is. De CSRD stelt dat diversiteit een belangrijk onderwerp is waar je over moet rapporteren. Het vraagt, hoe staat het met diversiteit binnen jouw organisatie?
De CSRD is onderverdeeld in de volgende elementen:
- De huidige impact van je bedrijf op mens en milieu
- Formuleren van strategie en beleid
- Doelen en maatregelen
- Hoe ga je dat borgen binnen je organisatie
Dat laatste kun je bijvoorbeeld zien als afspraken over wie er verantwoordelijk voor zijn, welke termijnen er worden afgesproken en welke middelen beschikbaar worden gesteld.
Weerstand
De CSRD is iets volledig nieuws. Iets wat opgelegd wordt, iets wat je dwingt zorgt meestal voor veel weerstand. Daarnaast is de EU vaak heel laat. Zo beloofden ze sectorspecifieke verplichtingen en begeleidingsprotocollen, maar die zijn er nog niet.
Kallen: “Ik snap die weerstand wel. Wij hebben intern echt wel even moeten zoeken hoe de CSRD in elkaar zit? Wij hebben hier allemaal voor gestudeerd. We zitten in dit veld en toch was het echt wel even zoeken. Dus ik kan me voorstellen als bedrijf zonder duurzaamheidsadviseur in dienst dat je geen idee hebt wat je precies moet doen."
Volgens Kallen kan het inschakelen van een duurzaamheidsadviseur nuttig zijn. “Zeker bij de eerste keer is het aan te raden”. Voldoen aan de CSRD is best veel werk en daarnaast krijg je van de adviseur een op maat gemaakt advies, geen one size fits all approach.”
Wat is je footprint? Wat is de impact?
Wat kan je verwachten van zo een CSRD rapportage? Wat vertelt het rapport mij over mijn eigen bedrijfsvoering.
Het blijft een klassieker maar “meten is weten”. De CSRD genereert heel veel data. Je zult informatie moeten gaan ophalen bij leveranciers. Door op die manier aan de slag te gaan wordt ineens het wollige begrip duurzaamheid heel concreet. Je zult zien waar in je bedrijfsvoering de impact zit en ook druk kunnen uitoefenen bij jouw leveranciers.
“Ook zie je waar je kunt besparen en de juiste keuzes kunt maken voor de toekomst. De CSRD is dus ook zeker financieel interessant voor je bedrijf, volgens Emma.
Ook in deze aflevering: we gaan samen met Emma dieper in op de lasten en baten die de CSRD meebrengen. Ook bespreken we het duurzaamheidsnieuws van de afgelopen week en vertelt Clara ons over de gevolgen van klimaatverandering voor jouw reep chocolade!
Nieuwsgierig? Beluister de volledige aflevering op Spotify en Apple Podcasts.
