Op 1 oktober 2023 is de transitiefase van Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM) ingegaan. De CBAM houdt in dat importeurs gaan betalen voor CO2 uitgestoten bij de productie van goederen buiten de EU. Het betreft hier heffingen op de zogenoemde CBAM-goederen waaronder voornamelijk industriële goederen vallen zoals staal, cement, kunstmest en elektriciteit. De gehele lijst van goederen staat in Bijlage 1 van de Verordening.
De Europese Unie heeft een aantal doelen gesteld om een vuist te bieden tegen de opwarming van de aarde. Een van deze doelen is het terugbrengen van de Europese CO2-uitstoot met ten minste 55% in 2030 ten opzichte van 1990. Dit is de eerste stap richting het uiteindelijke doel van een CO2-neutraal Europa in 2050.
Om deze streefcijfers te behalen zijn er wetten en regels opgesteld die ervoor moeten zorgen dat er in de gehele economie minder CO2 wordt uitgestoten. Een voorbeeld hiervan is het emissierechtensysteem. Hiermee moeten energie-intensieve sectoren rechten kopen om CO2 te mogen uitstoten.
Koolstoflekkage
Maar hoe zit dat dan met bedrijven of producenten die buiten de EU produceren? Zolang er landen zijn waarbij de klimaatambities minder groot zijn dan in de EU bestaat er een risico van ‘koolstoflekkage’. Er is sprake van koolstoflekkage als bedrijven of sectoren, als gevolg van hogere kosten wegens klimaatbeleid, besluiten hun productie over te brengen naar andere landen of gebieden buiten de unie waar de regels minder streng zijn. Of als er gelijkwaardige producten worden ingevoerd, maar die een hogere CO2-uitstoot hebben. Een dergelijke situatie zou juist tot een wereldwijde toename van de CO2-uitstoot leiden, iets wat we juist proberen te bestrijden door productie te verduurzamen. Dus nu de Europese Unie haar klimaatambities verhoogt, moet zij ervoor zorgen dat het risico van ‘koolstoflekkage’ deze ambities niet gaat tegenwerken.
De EU wil met het CBAM producenten ook emissierechten laten betalen voor producten die vanuit buiten de EU worden geïmporteerd om zo het risico van "CO2-lekkage" tegen te gaan. Producenten binnen de EU ondervinden dan niet langer een concurrentienadeel tegenover de import van dezelfde producten uit landen waar de kosten voor CO2-emissies lager zijn. Een verwachte bijkomstigheid is dat landen buiten de EU hun productie ook gaan verduurzamen, omdat zij nu ook willen exporteren naar de EU.
Wat kunnen importeurs verwachten?
Bedrijven willen graag zekerheid en voorspelbaarheid over deze kosten op lange termijn, zodat ze de juiste investeringen kunnen doen om hun productieprocessen milieuvriendelijker te maken. Daarom wordt het CBAM geleidelijk ingevoerd.
In de transitiefase hoeven importeurs nog geen CO2-rechten te kopen, maar zijn ze wel verplicht een rapportage in te dienen bij de Europese Commissie. Ook is het bedrijf verplicht aan te geven op de hoogte te zijn van de rapportageverplichtingen.
De rapportage moet elk kwartaal worden aangeleverd en het volgende bevatten:
-Hoeveelheid CBAM goederen in de periode zijn geïmporteerd
-CO2-uitstoot van deze goederen.
Vanaf 1 januari 2026 gaat de algehele inwerkingtreding van start. Vanaf dan moeten importeurs zich registreren als importeur van CBAM goederen. Zij zijn, naast het aanleveren van de rapportage, ook verplicht te betalen voor de CO2 die is vrijgekomen bij de productie van de goederen die zij hebben geïmporteerd.
Belangrijke data om in de gaten te houden:
- 1 oktober 2023 - 31 december 2025 de transitiefase
- 31 januari 2024: Deadline voor eerste CBAM rapportage van vierde kwartaal 2023
- 1 januari 2026 - Einde transitieperiode, start algehele inwerkingtreding
- 31 januari 2026 - Deadline laatste CBAM-rapportage vierde kwartaal 2025
Hoe kan Hedgehog Company helpen?
De rapportage verplichting is ingegaan vanaf 1 oktober 2023. Dit betekent dat het eerste rapportage uiterlijk 31 januari 2024 moet worden aangeleverd. De Nederlandse Emissieautoriteit houdt toezicht en kan handhaven als importeurs niet aan de verplichtingen voldoen.
Hedgehog helpt bedrijven met het voldoen aan deze rapportageverplichting. We inventariseren de CO2-emissies die vrijkomen bij de productie van de importgoederen en maken de rapportage in orde.
Ook kan er een bijbehorend kostenplaatje worden gemaakt zodat importeurs al inzicht hebben in de toekomstige kosten na de inwerkingtreding van de regeling en hun lange termijn plannen hierop kunnen aanpassen.
Voor meer informatie over de rapportageverplichting en de inhoud van de kwartaalrapportages kijk je op de website van deEuropese Commissie of de Nederlandse Emissieautoriteit.
