De EU-taxonomie uitgelegd

‍

Steeds meer bedrijven in Europa zullen zich moeten gaan verdiepen in de EU taxonomy. Deze regelgeving is ontworpen om te definiëren wat milieuvriendelijke praktijken zijn, zodat bedrijven en investeerders beter geïnformeerde beslissingen kunnen nemen. Maar wat betekent dit voor jouw bedrijf, en hoe werkt dit systeem? In dit artikel leggen we de belangrijkste stappen en criteria uit, en bespreken we hoe bedrijven hun activiteiten in lijn kunnen brengen met de groene doelstellingen van de EU.

‍

Wat is de EU-taxonomie?

De EU-taxonomie is in feite een classificatiesysteem dat bepaalt welke economische activiteiten als duurzaam of ‘groen’ kunnen worden beschouwd. Op deze manier bevordert het duurzame financiering en leidt het investeerders naar milieuvriendelijke initiatieven. Het systeem bevat een lijst van activiteiten die in aanmerking komen voor groene investeringen. Bedrijven mogen investeringen in activiteiten die in lijn zijn met de EU-taxonomie als duurzaam beschouwen om kapitaal aan te trekken op de financiële markt.

‍

Door duidelijke criteria vast te stellen helpt de EU-taxonomie 'greenwashing'te voorkomen - misleidende beweringen over de milieuvoordelen van een investering. Het zorgt ervoor dat investeringen voldoen aan de strenge duurzaamheidsnormen van de EU en vormt een belangrijk onderdeel van de Europese Green Deal, die streeft naar een klimaatneutraal Europa in 2050.

Specifieke doelstellingen van de EU-taxonomie verordening:

‍

• Duidelijke definities van duurzaamheid: De verordening stelt gemeenschappelijke criteria vast voor de duurzaamheid van economische activiteiten.
  
  
• Transparantie voor investeerders: De taxonomie helpt investeerders met duidelijke criteria om te beoordelen of hun investeringen daadwerkelijk bijdragen aan duurzaamheid. Dit voorkomt waarbij bedrijven of investeringen onterecht als milieuvriendelijk worden gepresenteerd.
  
• Ondersteuning van de markt voor duurzame financiering: De verordening stimuleert de groei van de markt voor duurzame financiering door investeerders vertrouwen te geven in de "groene" claims van financiële producten. Ook biedt het richtlijnen voor financiële instellingen en grote bedrijven om te rapporteren over de duurzaamheid van hun activiteiten
  
  
• Bevorderen van duurzame groei: Door economische activiteiten die als duurzaam worden erkend aan te moedigen, draagt de taxonomie bij aan de bredere EU-agenda voor duurzame groei en het bereiken van de doelen van de Europese Green Deal.

Het EU-Taxonomieproces: hoe bepaal je jouw afstemming

Het bereiken van de doelen van de EU-Taxonomie vereist een gestructureerde en meerlagige aanpak om economische activiteiten te evalueren en te classificeren als milieuvriendelijk. Het proces zorgt ervoor dat investeringen en activiteiten bijdragen aan ten minste één van de milieudoelstellingen van de EU, terwijl ze geen aanzienlijke schade toebrengen aan andere doelstellingen.

‍

‍

Hier volgt een overzicht van zes concrete stappen bij het toepassen van de EU-Taxonomie. 

We zullen elke stap toelichten met een concreet voorbeeld van een project voor offshore windenergie, een veelvoorkomend voorbeeld van een duurzame economische activiteit.

‍

‍

Stap 1. Identificeer activiteiten die in aanmerking komen voor de taxonomy

De eerste stap is het in kaart brengen van alle bedrijfsactiviteiten die bijdragen aan je inkomstenstroom. Deze activiteiten moeten worden gekoppeld aan een NACE-code (Nomenclature of Economic Activities), een Europees classificatiesysteem dat economische activiteiten categoriseert. Elke activiteit die binnen de EU-Taxonomie valt, is verbonden aan een specifieke NACE-code. Dit helpt bedrijven en regelgevers om snel te bepalen welke bedrijfsactiviteiten binnen de kaders van de taxonomie passen.

‍

Dit kan een lastige taak zijn voor bedrijven, omdat ze misschien niet al hun activiteiten volgens de NACE-codes hebben gecategoriseerd. Bovendien kan een activiteit die niet in de lijst is opgenomen, niet worden afgestemd op de EU-taxonomie.  

‍

Zodra de activiteiten zijn geïdentificeerd, moet worden bepaald of een economische activiteit in aanmerking komt voor in aanmerking komt volgens de EU-Taxonomie. De taxonomie bevat een lijst van economische activiteiten in verschillende sectoren die mogelijk milieuvriendelijk zijn en is gegroepeerd naar zes centrale milieudoelstellingen.

  

‍

Eligibility (in aanmerking komen voor) betekent dat de activiteit binnen het bereik van de taxonomie valt. Eligible, of in aanmerking komen,  betekent echter niet automatisch dat het als duurzaam wordt beschouwd - dat wordt bepaald in de volgende stappen.

‍

Voorbeeld: Laten we eens kijken hoe dit van toepassing is op ons voorbeeld van het windmolenpark. De NACE-code voor windenergieproductie is D35.11 ("Productie van elektriciteit uit hernieuwbare bronnen"). De productie van windenergie is expliciet opgenomen in de EU-lijst van in aanmerking komende economische activiteiten in het kader van de doelstelling beperking van klimaatverandering. Windenergie wordt beschouwd als een duurzame activiteit omdat het bijdraagt aan de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen door elektriciteit op te wekken uit een hernieuwbare bron.

‍

• Eligible Activity: Electricity production from wind power.

Stap 2. Technische screeningcriteria

Nadat je hebt vastgesteld dat een activiteit in aanmerking komt binnen de EU Taxonomie, is de volgende stap te bepalen of deze activiteit voldoet aan de technische screening criteria. Dit is nodig om een activiteit als milieuvriendelijk te kunnen classificeren. 

‍

De technische screeningscriteria beoordelen in hoeverre een activiteit substantieel bijdraagt aan één van de milieudoelstellingen van de EU. Deze bijdrage wordt gemeten op zowel kwantitatieve (bijvoorbeeld reductie van uitstoot) als kwalitatieve wijze (bijvoorbeeld het toepassen van best practices).

‍

Voorbeeld: Laten we terugkeren naar het voorbeeld van het offshore windenergieproject. Om volgens de EU-taxonomie als ecologisch duurzaam te worden geclassificeerd, moet het voldoen aan specifieke technische screeningcriteria voor de beperking van de klimaatverandering. Deze criteria vereisen dat het project de uitstoot van broeikasgassen aanzienlijk vermindert in vergelijking met conventionele energiebronnen zoals steenkool of aardgas.

‍

Aangezien windenergie geen directe uitstoot produceert tijdens de exploitatie, voldoet het automatisch aan de eisen voor klimaatmitigatie. Hierdoor sluit het project naadloos aan bij de technische vereisten van de taxonomie.

Step 3. Do No Significant Harm (DNSH)

Zodra een activiteit de technische screening voor zijn positieve bijdrage aan een milieudoelstelling doorstaat, mag deze geen significante schade toebrengen aan de andere vijf doelstellingen. Dit is de eis van het "Do No Significant Harm" (DNSH) principe.

‍

Het is de verantwoordelijkheid van de onderneming om ervoor te zorgen dat haar economische activiteiten voldoen aan de DNSH-criteria die zijn vastgelegd in de desbetreffende Delegaed Act.  Het kan zijn dat hiervoor een gedetailleerde beoordeling nodig is, uitgevoerd door een externe bevoegde autoriteit die vervolgens een vergunning verleent. 

‍

Een economische activiteit die de uitstoot vermindert, maar aanzienlijke schade toebrengt aan een ander criterium, zoals de bescherming van biodiversiteit door ontbossing, voldoet niet aan de DNSH-criteria en is daarom niet in overeenstemming met de Taxonomie.

‍

De DNSH-vereisten waarborgen een balans tussen milieudoelstellingen en voorkomen dat acties één probleem oplossen, terwijl ze een ander probleem creëren. Elke milieudoelstelling heeft zijn eigen set criteria om te bepalen wat "significante schade" inhoudt. Bedrijven moeten maatregelen nemen en rapporteren over hoe ze schade aan de andere doelstellingen voorkomen. 

‍

Voorbeeld: Laten we ons offshore energieproject er weer bijpakken. Eerst moet het bedrijf de activiteiten identificeren in de Climate Delegated Act en de Additional Climate Delegated Act die voldoen aan de DNSH-criteria. Vervolgens verzamelt het de benodigde gegevens en beoordeelt het of de activiteiten aan de criteria voldoen. Hier zijn enkele voorbeelden van wat je kunt verwachten van een zo een beoordeling:

‍

• Duurzaam gebruik en bescherming van water en mariene bronnen: In ons geval bouwen we een offshore windmolenpark. Nu moeten we aanzienlijke schade aan de mariene biodiversiteit en habitats vermijden. Dit kan vereisen dat we milieu-effectrapportages uitvoeren om te garanderen dat de bouw van windturbines de mariene ecosystemen niet verstoort, vooral niet in beschermde gebieden.
  
• Overgang naar een circulaire economie: De materialen die we gebruiken voor de bouw van onze turbines (bijvoorbeeld metalen, composieten) moeten gericht zijn op herbruikbaarheid of recycleerbaarheid. Als oude windturbines worden afgebroken, mogen ze geen overmatige afvalproductie veroorzaken.
  iden.
  
  
• Vervuiling voorkomen en beheersen: Windenergieprojecten moeten ervoor zorgen dat de bouwwerkzaamheden (bijvoorbeeld het installeren van windturbines) geen aanzienlijke vervuiling (bijvoorbeeld geluid, watervervuiling) veroorzaken.
  
  
• Bescherming van biodiversiteit en ecosystemen: Het project moet de impact op vogel- en vleermuizenpopulaties minimaliseren, die door de wieken van de turbines kunnen worden beïnvloed. Het kan nodig zijn om maatregelen te nemen, zoals het plaatsen van turbines buiten migratieroutes of het installeren van technologie om dieren te detecteren en af te schrikken.

Stap 4. Minimale sociale safeguards

Vervolgens vereist de EU Taxonomy dat bedrijven voldoen aan minimale sociale safeguards. Deze safeguards zijn gebaseerd op internationale normen zoals de OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen en de VN-richtlijnen voor bedrijven en mensenrechten.

‍

Deze stap zorgt ervoor dat economische activiteiten geen fundamentele mensenrechten, arbeidsrechten of governance-standaarden schenden, zelfs als ze aan de milieueisen voldoen.

‍

Voorbeeld: Ons windenergiebedrijf moet ervoor zorgen dat internationale arbeids- en mensenrechtennormen worden nageleefd. Dit houdt in:

‍

• Ensuring that workers involved in the construction and operation of the wind farm have fair working conditions.
  ‍
• Respecteren van de rechten van lokale gemeenschappen, waaronder het ethisch verwerven van land voor windprojecten op het vasteland, met een passende compensatie.

Sep 5. Rapportage en publicatie

Na het voltooien van de screeningscriteria moet je rapporteren en openbaar maken hoe je activiteiten aansluiten op de EU Taxonomie. Bedrijven die onder de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) of Non-Financial Reporting Directive (NFRD) vallen, zijn verplicht deze informatie te delen. Andere bedrijven kunnen dit vrijwillig doen.

‍

In stap 5 rapporteer je de Key Performance Indicators (KPI's) van elke economische activiteit en de totale KPI's voor het bedrijf. Hierbij vermeld je het volgende: 

‍

Het percentage van de omzet dat afkomstig is van activiteiten die volgens de taxonomie als duurzaam worden aangemerkt. Dit laat zien hoeveel van de totale bedrijfsactiviteiten duurzaam zijn.

‍

Vervolgens rapporteer je het aandeel van de CapEx (kapitaaluitgaven) dat overeenkomt met de taxonomie. CapEx verwijst naar investeringen in de ontwikkeling, verbetering of aanschaf van langetermijnactiva, zoals nieuwe infrastructuur of technologie ter ondersteuning van 

duurzaamheid. Dit laat zien hoeveel het bedrijf investeert in toekomstige duurzaamheid.

‍

Tot slot geef je aan welk deel van de OpEx (operationele uitgaven) wordt besteed aan taxonomie-gerelateerde activiteiten. Denk hierbij aan onderhoud of operationele kosten, wat de voortdurende inspanningen weerspiegelt om duurzaam te blijven opereren.

‍

Transparante rapportage over omzet, CapEx en OpEx is essentieel voor stakeholders en investeerders. Het toont in hoeverre de financiële activiteiten van het bedrijf werkelijk aansluiten bij de milieudoelstellingen.

‍

Voorbeeld: Ons windenergiebedrijf rapporteert dat 80% van de omzet afkomstig is van windenergieproductie, wat aangeeft dat 80% van de inkomsten taxonomie-gebaseerd is. 

‍

Ook meldt het bedrijf dat een aanzienlijk deel van de CapEx wordt gebruikt voor de bouw van nieuwe windturbines, volledig in lijn met de taxonomische criteria voor klimaatmitigatie.

‍

Voor de OpEx geeft het bedrijf aan hoeveel wordt besteed aan het beheer en onderhoud van het windpark om te voldoen aan de duurzaamheidsnormen.

Stap 6. Verificatie

Als laatste moet het bedrijf ervoor zorgen dat de naleving van de EU Taxonomie wordt geverifieerd, hetzij via interne audits, hetzij door externe verificatie. Externe auditors kunnen de rapportage van het bedrijf beoordelen over hoe het windenergieproject voldoet aan de technische screeningscriteria en DNSH-vereisten.

‍

Voorbeeld: Een externe auditor beoordeelt de milieueffectrapportages van het bedrijf voor het windpark. Hierbij controleert de auditor of het voldoet aan onder andere de biodiversiteitsbeschermingsvereisten en of de rapportage van CapEx/OpEx nauwkeurig en in lijn is met de taxonomie.

‍

De EU Taxonomie en de CSRD‍

Zowel de EU Taxonomie als de CSRD maken deel uit van het bredere EU Actieplan voor Duurzame Financiering. Samen zorgen ze ervoor dat financiële markten de informatie hebben die nodig is om te investeren in duurzame en verantwoorde activiteiten.

Volgens de CSRD moeten bedrijven informatie publiceren over hun sociale en milieueffecten. De EU Taxonomie biedt het kader en de criteria om te bepalen welke activiteiten als duurzaam kunnen worden beschouwd. Bedrijven moeten rapporteren hoe hun activiteiten aansluiten op de criteria van de EU Taxonomie.

Uitdagingen en voordelen

De EU Taxonomie brengt zeker uitdagingen en kosten met zich mee. Bedrijven moeten mogelijk investeren in externe experts, technologische oplossingen en voortdurende beoordelingen om ervoor te zorgen dat hun activiteiten in lijn zijn met de taxonomie. Aan de andere kant kan je bedrijf profiteren van een betere toegang tot bepaalde vormen van duurzame financiering, zoals groene obligaties of andere financiële instrumenten. 

‍

Daarnaast kunnen bedrijven meer investeerders aantrekken die op zoek zijn naar duurzame investeringen. Naleving kan ook je merk versterken en je een concurrentievoordeel geven ten opzichte van bedrijven die niet aan de taxonomie voldoen. 

‍

Tot slot kan klimaatadaptatie veel voordelen bieden, zoals verbeterde veerkracht tegen klimaatverandering, lagere kosten en betere sociale en milieuprestaties.

Hoe bereid je je voor?

Hieronder volgen enkele tips en trucs over hoe je je bedrijf kunt voorbereiden op de vereisten:

‍

• Begin op tijd: De EU Taxonomie is complex, dus begin zo vroeg mogelijk met de voorbereidingen. Vroegtijdige voorbereiding stelt je in staat de criteria te begrijpen, de benodigde data te verzamelen en zonder haast aanpassingen door te voeren.
  
  
• Stel een multidisciplinair team samen: Vorm een team met experts uit financiën, duurzaamheid, juridische zaken en operations. Een divers team zorgt ervoor dat alle aspecten van je bedrijf worden meegenomen en dat de naleving van de taxonomie efficiënt wordt beheerd.
  
  
• Ontwikkel een duidelijk rapportageproces: Stel processen op voor het bijhouden en rapporteren van de benodigde data (omzet, CapEx, OpEx). Zorg ervoor dat je systemen in staat zijn om nauwkeurige rapporten van hoge kwaliteit te produceren, omdat dit cruciaal is om te voldoen aan de regelgeving en vertrouwen op te bouwen bij belanghebbenden.
• Blijf op de hoogte: Volg updates over de EU Taxonomie en andere relevante regelgeving. Houd regelmatig het nieuws van de Europese Commissie en brancheorganisaties in de gaten om compliant te blijven en nieuwe kansen voor duurzame groei te benutten.

Meer info

Wil je meer weten over de EU Taxonomie? Neem gerust contact op met een van onze experts of bekijk de volgende bronnen:

‍

Taxonomie User Guide van Europese Commissie: https://ec.europa.eu/sustainable-finance-taxonomy/assets/documents/Taxonomy%20User%20Guide.pdf

‍

Taxonomiekompas: https://ec.europa.eu/sustainable-finance-taxonomy/taxonomy-compass; 

‍

Verslaglegging delegated acts: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/HTML/?uri=CELEX:02021R2178-20240101#tocId13

FAQ's over activiteiten: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/HTML/?uri=OJ:C_202300267‍

FAQ over rapportage: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/HTML/?uri=OJ:C_202300305;

‍